Page 7 - tmp

tu przyjechał ze Wschodu, wziął ich za opętanych. Ale to teraz takie czasy. Ce-
zar pisuje wiersze, więc wszyscy idą w jego ślady. Nie wolno tylko pisywać wier-
szy lepszych od cezara i z tego powodu boję się trochę o Lukana… Ale ja pisuję
prozą, którą jednak nie częstuję ani samego siebie, ani innych. To, co lector miał
czytać, to są codicilli tego biednego Fabrycjusza Wejenta.
55
– Dlaczego „biednego” ?
– Bo mu powiedziano, żeby bawił się w Odysa i nie wracał do domowych
56
pieleszy aż do nowego rozporządzenia. Ta odyseja o tyle mu będzie lżejsza niż
Odyseuszowi, że żona jego nie jest Penelopą. Nie potrzebuję ci zresztą mówić,
że postąpiono głupio. Ale tu nikt inaczej rzeczy nie bierze, jak po wierzchu. To
dość licha i nudna książka, którą zaczęto namiętnie czytać dopiero wówczas,
gdy autor został wygnany. Teraz słychać na wszystkie strony: „Scandala ! Scanda-
la !” i być może, że niektóre rzeczy Wejento wymyślał, ale ja, który znam miasto,
znam naszych patres i nasze kobiety, upewniam cię, iż to wszystko bledsze niż
57
rzeczywistość. Swoją drogą każdy szuka tam obecnie – siebie z obawą, a znajo-
mych z przyjemnością. W księgarni Awirunusa stu skrybów przepisuje książkę
58
za dyktandem – i powodzenie jej zapewnione.
– Twoich sprawek tam nie ma ?
– Są, ale autor chybił, albowiem jestem zarazem i gorszy, i mniej płaski, niż
mnie przedstawił. Widzisz, my tu dawno zatraciliśmy poczucie tego, co jest go-
dziwe lub niegodziwe i mnie samemu wydaje się, że tak naprawdę to tej różni-
cy nie ma, chociaż Seneka, Muzoniusz i Trazeasz udają, ze ją widzą. Mnie to
59
wszystko jedno ! Na Herkulesa, mówię, jak myślę ! Ale zachowałem tę wyższość,
że wiem, co jest szpetne, a co piękne, a tego na przykład nasz miedzianobrody
poeta, furman, śpiewak, tancerz i histrio – nie rozumie.
60
– Żal mi Fabrycjusza ! To dobry towarzysz.
– Zgubiła go miłość własna. Każdy go podejrzewał, nikt dobrze nie wiedział,
ale on sam nie mógł wytrzymać i na wszystkie strony rozgadywał pod sekretem.
Czy ty słyszałeś historię Rufinusa ?
– Nie.

55 codicillum – rodzaj pisma umieszczonego na drewnianej tabliczce; tu: utwór wyśmiewa-
jący cezara
56 Odys – król Itaki, mąż Penelopy, ojciec Telemacha, dzielny wojownik i doskonały dyplo-
mata, pomysłodawca podstępu z koniem trojańskim
57 patres – ojciec
58 skryba – kopista ksiąg i dokumentów
59 Seneka, Muzoniusz i Trazeasz – rzymscy filozofowie
60 histrio – aktor, błazem
12 13