Page 6 - demo ksiazki

Wynalazki

Koło i wozy bojowe

ynalezienie około 6 tys. lat temu koła, znamienne wy- Rzymski rydwan
Wdarzenie w historii ludzkości, zrewolucjonizowało trans-

port i umożliwiło rozwój nowych technologii w innych dzie-
dzinach. Starożytne ludy bardzo szybko odkryły, że można
je wykorzystać również podczas wojen.

Rydwan używany był przez Rzymian je-
dynie w czasie ważnych uroczystości
albo podczas wyścigów w cyrku. Rydwa-
ny miały dwa miejsca i nie posiadały zada-
szenia, a przednia część miała zazwyczaj
półokrągły kształt.

Jak zbudowany był hetycki wóz
bojowy?
Hetycki wóz bojowy – wynalazek, który po-
zwolił temu ludowi zwyciężyć wiele bitew,
Pierwsze wozy bojowe składał się z drewnianej ramy wzmocnio-

nej skórzanymi pasami oraz dwóch kół po-
Wiele wieków przed narodzinami Chrystusa koło było już używane w wozach bojo-
wych: sztandar z Ur, zabytek sztuki sumeryjskiej odnaleziony w jednym z grobow- łączonych jedną osią. Cała konstrukcja była
ców i dziś przechowywany w British Museum (Londyn), przedstawia pięć wozów bo- tak zaprojektowana, aby ważyła jak najmniej
jowych z okresu datowanego na lata 2600-2400 p.n.e. Ponieważ koszty konserwacji (około 25 kg) i mieściła tylko jednego wo-
i naprawy wozu, a także utrzymania koni były wysokie, używali ich jedynie dowódcy. jownika.

Jak były skonstruowane pierwsze Dlaczego niektóre ze starożytnych
koła? cywilizacji nie używały koła?
Już w IV w. p.n.e. w Azji Zachodniej uży- Według niektórych badaczy cywilizacje, spleciona trzcina
wano sań, które zamiast płóz miały szero- na przykład Majów czy Inków, nie używa-
kie, drewniane koła połączone ze sobą gru- ły koła z powodu braku zwierząt pociągo-
bymi osiami. Dwukołowe wozy ciągnięte wych (koni, osłów i wołów). Natomiast za-
przez zwierzęta dość szybko pojawiły się stosowanie koła rozwinęło się w takich re-
w Azji Środkowej i stąd rozpowszechniły jonach, jak Mezopotamia i Chiny, w któ- drzewo balsy
się do Chin i na Bliski Wschód. Pierwsze rych udomowiono zwierzęta dużej i śred-
koła były pełne i często wzmacniane mie- niej wielkości, będące w stanie dostarczyć
dzianymi obręczami. siły pociągowej.

Jak wykorzystywano koło pod-
czas wojny?
Używano go w dużej mierze do przemie-
rzania odległych dystansów, transportu
ciężkich przedmiotów i oczywiście w wo- Wśród przedkolumbijskich cywilizacji Ameryki
zach bojowych. Np. w razie konieczności Południowej, które nie znały koła, rozpowszechniony
szybkiego przemieszczania się na każdy był transport wodny.
wóz wsiadał woźnica i wojownik, który po
dotarciu na pole bitwy zsiadał, by walczyć.
8