Page 2 - demo ksiazki

Wynalazki

Alfabet i pismo

ismo jest jednym z kluczowych wynalazków ludzkości.

PJego wynalezienie wyznacza granicę pomiędzy prehi-
storią a historią. Początkowo był to system znaków odzwier-
ciedlających rzeczywiste obrazy, który z czasem przekształ-
cił się w znaki alfabetu pozwalające wyrazić również po-

jęcia abstrakcyjne.

glif

W piśmie klinowym, w odróżnieniu od hie-
roglifów czy piktogramów na egipskich pa-
pirusach, znaki były odciskane.

Kim byli skrybowie?
Skryba to osoba zajmująca się odręcznym
przepisywaniem ksiąg lub dokumentów.
Jednak w czasach Sumerów i starożytnych
Egipcjan, byli to dobrze wykształceni męż-
czyźni, którzy samodzielnie zapisywali in-
formacje. U starożytnych Żydów zajmo-
wali się zaś przepisywaniem świętych tek-
Hieroglify były zapisywane poziomo bądź pionowo. Poziome zapisywano i czytano od stro- stów, byli też znawcami doktryn oraz norm
ny prawej do lewej lub odwrotnie. Pionowe od góry do dołu.
kulturowych i etycznych.
Co poprzedzało powstanie Jakiego rodzaju pisma używano
pisma? w Mezopotamii? Abecadło
Malarstwo jaskiniowe poprzedzało powsta- Używano pisma klinowego, które począt- W skład polskiego alfabetu (abecadła)
nie pisma: od zamierzchłych czasów (od kowo składało się z piktogramów, a z cza- wchodzą 32 litery, za pomocą których
około 40 tys. lat temu) człowiek przekazywał, sem przekształciło się w znaki bardziej można zapisać wszystkie wyrazy w języku
przedstawiał i wyrażał swoje odczucia, my- liniowe i segmenty o klinowym kształcie. polskim zgodnie z zasadami polskiej or-
śli oraz życie codzienne na ścianach jaskiń. Używano rylca, którym odciskano w gli- tografii. Abecadło oparte jest na alfabecie
Obrazy postaci ludzkiej są w prehistorycz- nie znaki o piramidalnej i stożkowatej łacińskim i to właśnie z niego pochodzą
nym malarstwie uogólnione i schematycz- formie. Z czasem pismo klinowe zostało m.in. litery: q, v, x. Towarzyszą one języ-
ne, a pejzaże bardzo proste. zastąpione alfabetem aramejskim. kowi polskiemu w wyrazach obcych i ob-
cojęzycznych.
Początkowo chińskie znaki były obrazem określanego
przedmiotu, ale z czasem dostosowano je tak, by mo-
gły wyrażać również bardziej abstrakcyjne pojęcia. ideogramy

Pismo chińskie

Pismo chińskie opiera się w głównej mierze na znakach (patrz ilustra-
cja obok); nazywają się one hanzi i stosowane są w dzisiejszym języ-
ku chińskim zwanym „mandaryńskim”. Opracowano fonetyczny zapis
tych znaków za pomocą liter alfabetu łacińskiego (pinyin) – dzięki temu
każda sylaba języka mówionego ma swój odpowiednik w języku
pisanym alfabetem łacińskim, a znak graficzny podobny do akcen-
tu ustala jej intonację. Jest to o tyle ważne, że w języku chińskim
znaczenie wypowiadanych słów zmienia się wraz ze zmianą in-
tonacji.

4