Page 8 - demo ksiazki

skiej i na wczesnym etapie rozwoju epoki będzie w Europie jednogłosową muzyką wokalną. Owo wpro-
wadzenie muzyki do liturgii dokonało się najpierw w Kościele wschodnim, dopiero potem zostało wyko-
Opactwo Sa- rzystane w Kościele zachodnim, przy czym muzyka Kościoła rzymskiego przyswoiła sobie formy psalmu
int Gallen, które i antyfony pochodzące z obrzędów hebrajskich, a litanię z pogaństwa. Rozwijające się w różnych ośrod-
w średniowieczu kach etnicznych chrześcijaństwo ulega wpływom kultury żydowskiej, syryjskiej i armeńskiej, oparte jest
odgrywało ważną również na formie hymnu przejętej ze Wschodu.
rolę w kształceniu W rozwoju muzyki ważną rolę odgrywają klasztory będące ośrodkami kształcenia zawodowych śpiewa-
śpiewaków ków według wzorców rzymskiej scholi. Z kultury muzycznej słyną zakony w Belgii, we
Włoszech (Saint Gallen, Santiago di Compostella), działają również chóry klasztorne
złożone ze stu mnichów i kilkunastu chłopców.
Pierwszą szkołą zawodowych śpiewaków była schola cantorus założona przez pa-
pieża Sykstusa I, w której młodzi chłopcy mogli kształcić swoje wokalne umiejętno-
ści. Pod koniec VI w. za pontyfikatu Grzegorza Wielkiego zatwierdzono chorał grego-
riański (nazwa „chorał” wywodzi się od łac. chorus – miejsca, w którym śpiewali ko-
ścielni śpiewacy), czyli zbiór melodii liturgicznych zatwierdzonych do użytku kościel-
nego. Trzeba przyznać, że muzyka gregoriańska stanowiła swoisty fenomen ze wzglę-
du na głęboki ascetyzm i prostotę. Antyfonarz obowiązywał w liturgii rzymskokato-
lickiej aż do XVII w. Wykonywały go głosy męskie w kościołach do tekstu biblijnego
w języku łacińskim, jego dominującą cechą była jednogłosowość, zaś ścisła diatonika
melodii (jednotonowość) uwydatniała poważny, dostojny i patetyczny charakter cho-
rału. Jego formy wynikały z dwóch podstawowych sposobów wykorzystania śpiewów
liturgicznych – accentusu, rodzaju recytacji z nieznacznymi odchyleniami od podsta-
wowej melodii, a także conccentusu – metody bardziej melodyjnej i rytmicznie zróżni-
cowanej, w praktyce przeznaczonej do wykonywania zespołowego.
Pod koniec I tysiąclecia zostaje ustalony schemat Mszy św. składający się ze stałych
części: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei, które uzupełnia się Intro-
item, Graduale, Affertorium i Communio.
Muzyka gregoriańska dominuje na olbrzymich obszarach Europy przez dziesięć
wieków, stając się jedyną oficjalną formą kultury muzycznej, a zarazem swoistym zja-
wiskiem duchowym. Do dziś odnajdujemy jej piękno, surowość tonacji i ponadczasowe wartości, również
Taniec wesel- estetyczne, przywodzące na myśl obrazy z dawnych wieków.
ny, Pieter Bruegel
Starszy, obraz
z 1566 r.

10