Page 8 - demo ksiazki
P. 8
Biblia w kulturze
10 Raj i grzech pierworodny Jana Bruegla i Petera Paula Rubensa Raj i grzech pierworodny Jana Bruegla i Petera Paula
Rubensa, ok. 1617 r., znajdujący się obecnie w Królew-
Przedstawienie na desce z ok. 1617 r. prezentuje bogactwo krajobra- skiej Galerii Malarstwa Mauritshuis w Hadze
zu, pośród którego grzeszą Adam i Ewa. Pejzaż wypełnia bujna
roślinność i mnóstwo zwierząt, nie tylko tych znanych w Europie, także
egzotycznych. Ciekawostką jest fakt, że na tym obrazie po raz pierw-
szy przedstawiono np. rajskiego ptaka z łapami, wcześniej uważano,
że zwierzęta te całe życie spędzają w locie, a gatunek poznano Bóg stwarzający wszechświat Williama Blake’a,
dobrze dopiero w XVI wieku. Bogactwo zwierząt oddaje piękno ok. 1779 r., znajdujący się w Muzeum Brytyjskim
natury, potęgę i dobroć Stwórcy, ale niektóre zwierzęta mają też swoją
symbolikę, np. małpa za plecami Adama wgryza się w jabłko, co
zarówno oddaje naturę tych zwierząt, chętnie naśladujących człowie-
ka, ale też symbolizuje grzech (bo małpa to jednocześnie symbol
grzechu). Szatana pokazano tradycyjnie jako węża. Adam i Ewa są
nadzy, kobieta podaje siedzącemu mężczyźnie owoc. Na drzewie
rosną nie tylko jabłka, ale też inne owoce. Winogrona nad głową
Adama symbolizują krew Chrystusa, która odkupi grzech pierworodny
(stanowi to nawiązanie do wierzeń katolików, że podczas Eucharystii
wino zmienia się w krew Chrystusa). Wśród otaczającej ludzką parę
fauny znajdują zaskakująco spokojne drapieżniki nieatakujące innych
zwierząt. Gdy Ewa i Adam popełnią grzech pierworodny, harmonia
Edenu zostanie zakłócona i stary ład legnie w gruzach…
Bóg stwarzający wszechświat Williama Blake’a
W wizji angielskiego twórcy, pochodzącej z ok. 1779 r., akt stworze-
nia pokazano jako pełen dramatyzmu. Bóg, wszechmocny, otoczony
płomienistą kulą, podobny do człowieka, z rozwianym włosem
i brodą, skupiony na dziele tworzenia, rozdziela światło od ciemności.
W dłoni trzyma cyrkiel, którym „kreśli sklepienie nad bezmiarem
wód”. Jest twórcą groźnym, precyzyjnym i doskonałym, przejętym
swoim dziełem. Akt twórczy był dla romantyków niezwykle istotny…
Blake, poeta, malarz, drukarz, był mistykiem i prekursorem romanty-
zmu.