Page 3 - demo ksiazki

O Adamie i Ewie groteskowo — w konwencji żartu, a styl, jakim wypowia- wielokrotnie. Faktem pozostaje, że
w Teatrzyku „Zielona Gęś” dają się bohaterowie biblijnej historii jest Gałczyński był człowiekiem i twórcą
potoczny… To także typowe dla groteski. przekornym, skłonnym do kpin ze
Konstanty Ildefons Gałczyński, prócz Inny fragment tekstów »Zielonej Gęsi«, świętości (dyskutowano m.in., czy w tej
wierszy lirycznych, pisał też utwory nawiązujący do Biblii to Osiem dni konwencji utrzymane są jego poetyckie
groteskowe, m.in. zasłynął absurdalnymi stworzenia. W humorystyczny klimat westchnienia do świętego patrona), ale
humoreskami z cyklu Teatrzyk »Zielona stwarza zarówno dodanie ósmego dnia też znanym z lirycznie religijnych wierszy
Gęś«. W jednej z nich opisał zabawną stworzenia do biblijnej historii, jak czy utworów, podszytych metafi zycz-
scenkę z raju, będącą reinterpretacją i wplecenie w krąg boskiej kreacji nym niepokojem (Matka Boska Stala-
biblijnej opowieści o Adamie i Ewie. komicznych postaci, wymyślonych przez gów, Notatki z nieudanych rekolekcji
W jego wersji żarłoczna Ewa nie dzieli Gałczyńskiego (Pies Fafi k czy Osiołek paryskich). Niewątpliwie do groteskowe-
się owocem ze swoim mężem, mimo Porfi rion). go nurtu z religią w tle należą przytoczo-
podpowiedzi Węża, będącego uosobie- Także określenie Boskiego odpoczyn- ne scenki z »Zielonej Gęsi«.
niem szatana. Sama łapczywie zjada ku, na pamiątkę którego czci się dzień Nie tylko Gałczyński, również Agniesz-
jabłko, co powoduje daleko idące święty, jako przerwy jest groteskowe. ka Osiecka, autorka świetnych popular-
konsekwencje, podsumowane zabaw- Pomieszanie stylów to przecież jedna nych tekstów piosenek, odważyła się
nym zdaniem: cała Biblia na nic. Bo czyż z cech groteski. mówić w konwencji humorystycznej
Adam mógłby być ukarany przez Boga Komiczne jest również włączenie o Biblii… I jedną ze swoich piosenek (pt.
za grzech, którego nie popełnił i wygna- w cykl Boskiego stwarzania wydarzeń ze Adam i Ewa) poświęciła właśnie parze
ny z raju, czyż Ewie można by zarzucać sfery kultury — teatru czy premiery pierwszych ludzi. Autorka kładzie, inaczej
ściągnięcie nieszczęścia na ukochanego przedstawienia. Co ciekawe, premiera niż Gałczyński, nacisk na podzielenie się
mężczyznę i ludzkość, skoro w tej wersji polskiej sztuki bezpośrednio poprzedza przez parę rajskim jabłkiem. Traktuje to
nie namawia go do grzechu, lecz sama kosmiczny defi cyt i nudę, a w następ- podzielenie się jako praprzyczynę
grzeszy… przede wszystkim łakom- stwie koniec świata (taki układ wydarzeń wszelkich podziałów i eksponuje (z przy-
stwem?! Uczynienie z grzechu pierwo- można odczytać jako kpinę). Bezpośred- mrużeniem oka) ten rozkoszny podział
rodnego, tak ważnego w biblijnej historii, nio po ósmym dniu stworzenia następują płci. Również rezygnuje zatem z powagi
przedmiotem żartu, uczynienie Węża trąby, zwiastujące kres dziejów, tak więc biblijnego tekstu i dokonuje jego reinter-
i Adama świadomymi dalszego ciągu historia Ziemi i ludzkości jest w ujęciu pretacji.
historii, wyeksponowanie żarłoczności, Gałczyńskiego groteskowo krótka. Żartobliwym nawiązaniem do proble-
a nie nieposłuszeństwa i kusicielstwa Stworzenie zmierza ku końcowi świata, matyki stworzenia świata przez Boga
Ewy, przerysowanie jej apetytu to a sztuka tylko ten kres przyspiesza — jest też Dusiołek Bolesława Leśmiana.
elementy absurdalne i groteskowe zdaje się mówić Gałczyński poprzez swój Ten pozornie błahy, lekki, stylizowany na
w napisanym w 1946 roku utworze tekst. ludową balladę utwór porusza poważny 5
Gałczyńskiego… Co ciekawe, chyba tylko autor grote- problem obecności zła w stworzonym
Cechą groteski jest także przemiesza- skowej sztuki (sztuczki?) może sobie przez Boga świecie (tą problematyką
nie stylów, patosu i absurdu, powagi pozwolić na utwór sceniczny praktycznie zajmowali się teolodzy i fi lozofowie,
i żartu. pozbawiony dialogów i przewagę tekstu rozważając kwestie teodycei). W wierszu
Biblia to tekst poważny, dla Żydów pobocznego nad głównym, który padają słowa:
i chrześcijan święty; to tekst literacki, generalnie w scenie Ośmiu dni stworze-
charakteryzujący się podniosłym, nia nie występuje. Mocna reinterpretacja Rzekł Bajdała do Boga:
uroczystym tonem… Tematy biblijne to Biblii, podszyta kpiną, a może i bluźnier- O, rety — olaboga!
tematy poważne, istotne, kwestia stwem czy niewinna, a może niepotrzeb- Nie dość ci, żeś potworzył mnie,
grzechu pierworodnego to podstawowy na zabawa? — z tym pytaniem można szkapę i wołka, Historia Adama i Ewy w literaturze
temat teologiczny, fi lozofi czny. Tymcza- i dziś pozostawić fanów twórczości Jeszcześ musiał takiego zmajstrować
sem Gałczyński mówi o grzechu pierwo- Gałczyńskiego, o którego głębokiej Dusiołka?
rodnym lekko, z przymrużeniem oka, wierze bądź jej braku rozpisywano się już

Wypędzenie
z raju, fresk
autorstwa
Michała
Anioła, ok.
1475-1564 r.,
znajdujący
się w Kaplicy
Sykstyńskiej
w Watykanie