Page 9 - demo_ksiazki

Część 1

Słowotwórstwo

Podstawowe pojęcia

Wyraz podstawowy – wyraz, od którego został utworzony inny wyraz.
dom
Wyraz pochodny – wyraz utworzony od innego wyrazu.
domek – mały dom
Wyraz pochodny może być wyrazem podstawowym dla kolejnego słowa.
dom – domek – domeczek
dom – domowy – domownik

Wyraz pochodny zbudowany jest z:
• tematu słowotwórczego (nazywanego też w niektórych opracowaniach podstawą
słowotwórczą) – części wspólnej wyrazów podstawowego i pochodnego;
• formantu (przedrostka, wrostka, przyrostka), za pomocą którego tworzy się nowy
wyraz.

domow nik

temat słowotwórczy formant
(podstawa słowotwórcza)
Rodzaje formantów

• przedrostek – występujący przed tematem
słowotwórczym, np.
narysować, przepisać, ugotować;

• przyrostek – występujący po temacie
słowotwórczym, np.
domek, kolorowy, spadanie;

• wrostek – łączy dwa tematy słowotwórcze
w wyrazie złożonym, np.
listonosz, jasnoniebieski;

• zerowy – występujący w wyrazach pochodnych
utworzonych poprzez odrzucenie części końcowej
wyrazu podstawowego, np.
bieg-Ø, czerń-Ø.

17