Page 7 - demo_ksiazki

Część 1

Przymiotnik podlega stopniowaniu, które wskazuje na natężenie cechy. Wyróżnia się
następujące stopnie:
• równy – wesoły;
• wyższy – weselszy;
• najwyższy – najweselszy. Istnieje grupa
przymiotników, które
Sposoby stopniowania przymiotników: się nie stopniują, np.
• proste – miły, milszy, najmilszy; czerwony, drewniany,
• opisowe – miękki, bardziej miękki, najbardziej miękki; wczorajszy.
• nieregularne – dobry, lepszy, najlepszy.

Liczebnik

Liczebnik to samodzielna część mowy, określa liczbę, ilość lub kolejność. Odpowia-
da na pytania: ile? ilu? który z kolei?

W zdaniu pełni funkcję:
• przydawki – Przy drodze rośnie (ile?) pięć drzew;
• orzecznika – Jestem (która?) druga w kolejce;
• podmiotu – (ile?) Trzy jest liczbą nieparzystą.

Rodzaje liczebników:
• główne – jeden, dziesięć, milion;
• porządkowe (wskazują na kolejność) – pierwszy, dwudziesty ósmy, siedemsetny,
dwa tysiące dziewiętnasty;
• zbiorowe (zob. niżej) – troje, ośmioro, trzydzieści dwoje (albo: trzydzieścioro dwoje);
• ułamkowe – pół, półtora;
• nieokreślone – kilka, wiele.

Liczebniki zbiorowe określają rzeczowniki:
• niemające liczby pojedynczej – dwoje nożyc, troje spodni, pięcioro drzwi;
• nazywające istoty niedorosłe – czworo dzieci, siedemnaścioro źrebiąt;
• nazywające desygnaty zawsze występujące w parze – oko, ucho: dwoje uszu, dwoje oczu;
• rodzaju męskiego nazywające osoby różnej płci – dwoje narzeczonych, siedmioro
ludzi, piętnaścioro zawodników, siedemdziesięcioro czworo harcerzy.

Odmiana liczebników:
• główne – przez przypadki, liczby i rodzaje (wyjątek: liczebniki typu
tysiąc, milion odmieniające się tylko przez przypadki i liczby); Nieodmienny jest
• porządkowe – przez przypadki, liczby i rodzaje; liczebnik jeden
• zbiorowe: przez przypadki; w liczebnikach
• ułamkowe – przez przypadki (wyjątek: nieodmienne wielowyrazowych (pięć-
liczebniki pół, półtora); dziesięciu jeden
• nieokreślone – przez przypadki. uczniów).

13