Page 2 - demo_ksiazki

Akademia pana Kleksa – J. Brzechwa

Akademia pana Kleksa

J. Brzechwa

I GENEZA

Jan Brzechwa (a właściwie Wiktor Lesman), kuzyn Bolesława Leśmiana, polski poeta,
autor bajek i wierszy dla dzieci, przyszedł na świat w 1898 r. na Podolu. Wywodził się
z rodziny żydowskiej, a dzieciństwo i młodość spędził, podróżując z rodziną po Kresach
Wschodnich, jako że jego ojciec był inżynierem kolejowym. Pseudonim „Brzechwa” wy-
myślił dla niego Leśmian, a pochodzi on od nazwy opierzonej części strzały. Mimo swego
żydowskiego pochodzenia, udało mu się uniknąć zagłady podczas II wojny światowej.
Po jej zakończeniu zaangażował się jako prawnik w sprawy wydawnictwa Czytelnik, za-
przyjaźnił się również z autorem ilustracji do swoich książek, Janem Marcinem Szance-
rem. Wtedy powstała opowieść, należąca dziś do klasyki baśniowego gatunku, Akademia
pana Kleksa, której kontynuacją są Podróże pana Kleksa i Triumf pana Kleksa. Pełen
żartobliwego humoru, fantastyczny pamiętnik Adasia Niezgódki zyskał miliony wier-
nych czytelników. Na jego podstawie reżyser Krzysztof Gradowski nakręcił w 1983 r. film
pod tym samym tytułem, utrwalając w dziecięcej świadomości obraz barwnej osobowości
pana Ambrożego Kleksa.

II RODZAJ I GATUNEK LITERACKI

Napisana prozą Akademia pana Kleksa należy do epiki i uosabia klasykę baśniową.
Baśń – jeden z głównych gatunków ludowej literatury, utwór narracyjny o treści
fantastycznej, którego fabuła przedstawia dzieje bohaterów swobodnie przekraczających
granice między światem poddanym motywacjom realistycznym a światem rządzonym
przez siły nadnaturalne .
*
Baśniowa rzeczywistość Akademii jest fantastyczna, a spotykamy w niej:
• fantastycznych bohaterów, takich jak pan Ambroży Kleks, uczony szpak Mateusz,
Alojzy, będący ożywioną lalką, postacie z bajek: Królewnę Żabkę, Śpiącą Królewnę,
krasnoludki;
• cudowne wydarzenia, takie jak np. wizyty uczniów wraz z panem Kleksem w różnych

* Podręczny słownik terminów literackich, J. Sławiński (red.), OPEN, Warszawa 2000, s. 38.
4