Page 8 - Demo_ksiazki

„Wieliczka”

Zabytkowa Kopalnia Soli

ieliczka wraz z Krakowem znalazła się na pierwszej li- stosowano już około 5000 lat temu w miejscu, gdzie w 1290 roku
Wście światowego dziedzictwa UNESCO, sporządzonej książę Przemysł II nadał prawa miejskie osadzie zwanej Wieliczką.
w 1978 roku. Wśród regionalnych badaczy dziejów trwają co Już wtedy metodami górniczymi wydobywano tam sól kamienną,
prawda spory, która kopalnia powstała wcześniej: w Wieliczce pochodzącą z wydrążonych sztolni i komór. Dowodzi tego najstar-
czy w pobliskiej Bochni, ale oba obiekty eksploatują ten sam gó- szy szyb Goryszowskiego, datowany na połowę XIII wieku. Ko-
rotwór z zasobami soli. palnia Soli w Wieliczce jest najstarszym takim obiektem w Polsce,
Sól jest niezbędnym składnikiem pożywienia niemal wszystkich jednak w skali światowej najdłużej istnieje austriacka kopalnia soli
zwierząt i człowieka. Od wieków pełniła rolę środka płatniczego w Hallstatt. Jej chodniki i szyby zaczęto drążyć we wnętrzu góry już
i była cennym towarem eksportowym. Dlatego od tysiącleci sól 7000 lat temu. Aby do nich wejść, należy się wspiąć 900 metrów
bywa nazywana białym złotem. Zwyczajny chlorek sodu (NaCl) nad poziom morza. W „Wieliczce” natomiast trzeba zejść co naj-
z niewielkimi domieszkami innych pierwiastków ma mnóstwo za- mniej 64 metry w głąb ziemi, by zobaczyć najstarsze efekty pracy
stosowań w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i medycy- średniowiecznych górników. Im głębiej, tym bardziej współczesne.
nie. Nasz organizm także składa się w kilku procentach z chlor- Wielickie złoża soli znajdują się na głębokości od 64 do 327 me-
ku sodu. Przypomina o tym smak łez. trów. Te najgłębsze występują w formie pokładów, natomiast płyt-
Najstarszym sposobem pozyskiwania soli było warzelnictwo. sze – w postaci ogromnych brył, umieszczonych w skalnym mate-
W pobliżu słonych źródeł gotowano solankę. Woda ulegała odpa- riale niczym rodzynki w cieście. Powstały około 13 milionów lat
rowaniu, a w kociołkach pojawiała się czysta, biała sól. Technikę tę temu wskutek wyparowania mioceńskiego morza. Późniejsze ru-

Wyrzeźbiony w soli górniczy herb
Po prawej: Górnicy transportujący
wodę na wyższy poziom

22 Księga cudów Polski