Page 10 - Demo_ksiazki

Warszawa

Odbudowane Stare Miasto

tolica Rzeczypospolitej Polskiej została wpisana na listę światowe-
Sgo dziedzictwa UNESCO w 1980 roku. Nie cała, lecz jej najstarsza
część – Stare Miasto, które na planie ponadmilionowej aglomeracji
zajmuje niewielki skrawek przestrzeni. Raptem kilkanaście uliczek.
Stało się tak dlatego, że to całkowicie zniszczone przez nazistów
miasto, zostało z ogromną miłością odbudowane przez wszyst-
kich Polaków. To jedyny taki przypadek, że na liście UNESCO,
obejmującej, najcenniejsze zabytki i miejsca ludzkiej cywilizacji,
znalazły się obiekty wybudowane w latach 50. XX wieku.

Homeryckie początki osady
Początki niewielkiej wsi zwanej Warszawą, położonej na wy-
sokiej wiślanej skarpie, sięgają XIII wieku. Prawdopodobnie jakieś
skromne rybackie chałupki stały tu już o wiele wcześniej, na tyle
dawno, by uprawdopodobnić legendę o warszawskiej Syrence.
Pół kobieta, pół ryba pożegnała się ze swą siostrą, której spodo-
bały się okolice Kopenhagi i z Bałtyku wpłynęła do szerokiej rze-
ki. Wędrując Wisłą, zaplątała się w rybackie sieci. Została uwol-
niona. Odtąd jej piękny śpiew nie zwodził żeglarzy na zatracenie,
jak w Odysei, ale uprzyjemniał rybakom pracę na Wiśle. Ponad-
to z wdzięczności za uwolnienie, Syrenka zawsze broniła miesz-
kańców Warszawy. Dlatego dziś na pomniku stojącym na Rynku
Starego Miasta ukazana jest z mieczem i tarczą. Jej duńska siostra
nie jest uzbrojona i zawsze otacza ją wieniec kwiatów.

Stolica księstwa

Najstarszymi śladami dawnego grodu nad Wisłą są ulice Święto-
jańska i Nowomiejska. Tędy przebiegał historyczny szlak handlowy
znad Morza Czarnego nad Bałtyk. Kupiecka osada, własność ryce-
rza Warcisława – Warsza (stąd wieś Warszowa), założona za pano-
wania księcia Bolesława II, zaczęła przybierać kształt miasta w po-
łowie XIV wieku. W 1408 roku książę mazowiecki Janusz I nabył
gród nad Wisłą, ulokował go jako miasto na prawie chełmińskim,
a w 1413 roku przeniósł tu z Czerska stolicę swojego księstwa.
Mury obronne zostały zmodyfikowane i unowocześnione, powsta-
ły solidne fosy, a zamek został przystosowany na potrzeby książę-
cej rezydencji. Kształt murów znanych nam dzisiaj pochodzi z XVI
wieku. Wtedy także powstał Barbakan. Po wojnie odbudowano
go – jak i wiele pozostałych domów na Starym Mieście – z cegieł
wywiezionych m.in. z Nysy i Wrocławia.

42 Księga cudów Polski