Page 13 - DEMO_KSIAZKI
P. 13

Świat ZwierZąt


             §  Pierścienice (Annelida)

         systematyka    brak  2 ∆ 31  130  ponad 12 000  cały świat: gleba, środowisko wodne, dno i osady morskie,


             rośliny; są pasożytami ryb
                          .
             Systematyka  Pierścienice podzielono na dwie gromady: wieloszczety (Polychaeta) i siodełkowce (Cli-
             tellata). Wśród tych ostatnich wyróżniono dwie podgromady: pijawki (Hirudinea) oraz skąposzczety
             (Oligochaeta).
                            .
             Występowanie   Wieloszczety preferują środowisko wodne, przede wszystkim morskie. Rzadko moż-
             na spotkać wśród nich gatunki występujące na lądzie. Siodełkowce żyją w wodach słodkich, morskich
             i osadach, na lądzie oraz na niektórych zwierzętach (gatunki pasożytnicze).
                           .
             Budowa ciała   Robakowate ciało pierścienic składa się z tzw. metamerów, czyli segmentów. Otwór gę-
             bowy znajduje się w prze/dniej części ciała i jest połączony z gardzielą i jelitem, które przebiega przez
             wszystkie segmenty aż do odbytu znajdującego się w tylnej części ciała. Hydroszkielet, czyli płyn ustro-
             jowy gromadzący się w jamie ciała sprawia, że jest ono miękkie i sprężyste. Zewnętrzną warstwę ciała
             stanowi wór skórno-mięśniowy.
                           .
             Rozmnażanie   W gromadzie wieloszczetów, które są rozdzielnopłciowe, dochodzi do zapłodnienia ze-
             wnętrznego. Z zapłodnionych jaj rozwijają się larwy, a z nich osobniki dorosłe. Siodełkowce są obojna-
             kami i występuje u nich zapłodnienie krzyżowe. Brak form larwalnych. Przedstawiciele niektórych ga-
             tunków pijawek sprawują opiekę nad młodymi.
                         .
             Odżywianie   Zwierzęta morskie, które należą do tego typu i nie są pasożytami odżywiają się unoszą-
             cymi się w wodzie cząstkami organicznymi, natomiast pierścienice lądowe poszukują substancji pokar-
             mowych w glebie. Pijawki są hematofagami, czyli żywią się krwią innych zwierząt.


                          segmenty ciała      Dżdżownica żyje w górnej warstwie gleby,    Siodełkowce (Clitellata)
                                              gdzie drąży korytarze i odżywia się rozkła-
                                              dającymi szczątkami roślin.
                                                                                Występowanie
                                                                                  Opisano 6000 gatunków, które żyją
                                                                                w osadach morskich, rzecznych i je-
                                                                                ziornych, na zwierzętach oraz w gle-
                                                głowa                           bie. Nazwa gromady pochodzi od
                                                                                klitellum, czyli siodełka – bogatego
                                                                                w gruczoły odcinka ciała wytwarza-
                                                                                jącego kokon, w którym są składane
            ogon                                                                i zapładniane jaja. Wyróżnia się dwie
                                                                                podgromady: pijawki oraz skąposz-
                                                                                czety, do których zaliczono dżdżow-
                                                                  segmenty
                                    klitellum, czyli siodełko                   nice. Ciało pijawki jest zbudowane
                                                                                z 34 metamerów. Przy pomocy sil-
                                                                                nych przyssawek pijawki przyczepia-
              Klitellum, czyli siodełko, jest zgrubiałym, obrączkowatym odcinkiem    ją się do zwierzęcia, którego krwią
            w środkowej części ciała dżdżownicy. Znajdują się w nim gruczoły, których   się żywią. W przeszłości wykorzysty-
            wydzielina służy do wytworzenia kokonu osłaniającego jaja.          wano je do upuszczania krwi, obec-
                                                                                nie mają zastosowanie w medycynie
                                                                                w celu pozyskiwania substancji prze-
            Pijawki lekarskie (Hirudo medicinalis) były przez                   ciwzakrzepowych.
            jakiś czas wykorzystywane do upuszczania krwi.   segmenty ciała
            Dziś pozyskuje się z nich substancje przeciwza-
            krzepowe.


                                                                                 RekORdy
                                                                                Dżdżownice mogą osiągać znaczne rozmiary
                                                                   przyssawka   (do 1 m). W odróżnieniu od wieloszczetów nie
                                                                   tylna      mają parapodiów, czyli wyrostków służących do
                                    przyssawka przednia                       lokomocji. Są obojnakami.


        18    § TYP         PODTYP         NADGROMADA         GROMADA         ∆ RZĄD         RODZINA         GATUNEK
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18