Page 5 - demo ksiazki

Kościół św. Mikołaja w Lipsku,
J. M. Kolb, 1850 r.

W okresie przed osiedleniem się na
stałe w Lipsku artysta tworzył dla księ-
cia Leopolda, mecenasa sztuki, dyry-
gował też osiemnastoosobową orkie-
strą. Książę potrafił docenić talent swe-
go kapelmistrza i hojnie go wynagra-
dzał. Kompozytor żył w dostatku i roz-
wijał się. Tworzył muzykę kameral-
ną, sonaty, koncerty suity, jak również
preludia i fugi, składające się na pierw-
szy tom znanych Das Wohltemperierte
Klavier.
W maju 1720 r. wybrał się z księ-
ciem do Karlsbadu. W tym czasie
zmarła jego żona Maria Barbara i po-
został sam z czwórką dzieci. Potrze-
bował pomocy w wychowywaniu tej
gromadki. 3 grudnia 1721 r. ożenił
się z Anną Magdaleną Wülcken, cór-
ką dworskiego trębacza. Połączyła ich
miłość i muzyczne pasje. Dla Anny,
utalentowanej śpiewaczki, Bach na-
kobiety na chór i muzykowanie z nią. Bach przeniósł się więc do kościo- pisał Klavierbüchlein für Anna Mag-
ła św. Błażeja w Mühlhausen, gdzie otrzymał większą pensję, choć musiał dalena, ona zaś pomagała mu w prze-
zobowiązać się do gry na organach w żeńskim klasztorze. Nie miał jednak pisywaniu nut i wyręczała w innych
szczęścia. W nowym miejscu również nie układały mu się stosunki z ludź- pracach. Para dochowała się trzyna-
mi, tym razem z silną reprezentacją grupy pietystów, których drażniła m.in. ściorga dzieci.
inspirująca ornamentyka utworów. Szczególnie kantaty z ariami uważane Po wielu staraniach kompozytor
były za operowe, a zatem niewłaściwe dla kościelnej muzyki. Przekorny objął posadę organisty w kościele
Bach zaczął wykonywać takie kantaty, budząc sprzeciw pastora – pietysty, św. Tomasza w Lipsku, co otworzyło
kierującego kościołem. Wkrótce wrócił do Weimaru, gdzie otrzymał po- przed nim nowe horyzonty poznaw-
sadę koncertmistrza i dworskiego organisty oraz trzykrotnie wyższą pen- cze. Funkcję kantora objął w maju
sję. Spędził tu dziesięć długich lat, tworząc większość najpopularniejszych 1723 r. i sprawował ją aż do śmierci.
dzieł organowych; tutaj rozwinął teorię tworzenia kantat. W 1707 r. ożenił Obowiązków miał o wiele więcej
się z Marią Barbarą i tu przyszli na świat jego dwaj sławni synowie – kom- niż w Köthen, ponieważ nadzorował
pozytorzy – Wilhelm Friedemann (1710) i Carl Philipp Emanuel (1714). muzykę w czterech miejskich kościo-
Z tego okresu pochodzi Toccata i Fuga d-moll, która stała się najsłynniej- łach, przygotowywał na każdą nie-
szym utworem organowym na świecie, granym nie tylko w kościołach, ale dzielę kantatę (na początku po obję-
również w salach koncertowych, w transkrypcjach orkiestrowych. ciu posady wykonał Pasję według św.
Bach jednak nigdy nie miał uprzywilejowanej pozycji w świecie elit ani Mateusza oraz Magnificat D-dur) i co
nie osiągnął najwyższych apanaży, choć wśród sobie współczesnych cieszył drugi tydzień dyrygował pierwszym
się sławą i rozgłosem jako organista. W rywalizacji o miejsce książęcego chórem. Miał też godziny dydaktycz-
kapelmistrza przegrał z bardziej poważanym Telemannem, co zakończyło ne. W Lipsku stworzył najwięcej kan-
się złożeniem przez kompozytora dymisji. Przybrała ona tak ostrą formę, tat, pasji i motetów. Po śmierci Augu-
że książę wsadził niepokornego Bacha na miesiąc do aresztu. Po wypusz- sta Mocnego skomponował Wielką
czeniu z więzienia kompozytor opuścił miasto i przeniósł się do Köthen, mszę h-moll, uznawaną za jedno z naj-
leżącego 30 km na północ od Halle. większych arcydzieł muzyki chóralnej.

5