Page 3 - Demo_ksiazki

Wstęp

„Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem – staje

się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane

terytorium”.

Józef Piłsudski

ażdy kraj ma swoje narodowe symbole, które ukształtowały się w przeciągu wieków, scalając
naród; budując jego tożsamość. Oprócz polskiej flagi, wizerunku orła białego będącego naszym
K państwowym godłem, takim znakiem są pieśni. Najważniejszą z nich jest hymn państwowy.
Hymn Rzeczypospolitej Polskiej powstał w lipcu 1797 r., we włoskim miasteczku Reggio i pierwotnie
był Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech. Jego tekst napisał Józef Wybicki – poeta i gorący patrio-
ta – a jako podkład muzyczny posłużyła melodia polskiego mazurka. Stał się on oficjalnym hymnem
państwowym od 26 lutego 1927 r.
Obok Mazurka Dąbrowskiego, w czasach niewoli autorzy często bardzo spontanicznie tworzyli
pieśni, wyrażające miłość do ojczyzny; dumę z bohaterskich dokonań żołnierzy walczących o nie-
podległość. Zamieszczone w tej książce utwory pretendowały do miana hymnu narodowego. Opiewa-
ją one męstwo powstańców, którzy nie obawiali się śmierci, idąc do boju z przeważającymi liczebnie
oddziałami wroga. Głoszą romantyczny ideał straceńców, składających ofiarę z życia, uwznioślają ten
szlachetny motyw. Przypominają również najważniejsze momenty naszych dziejów – spektakularne
zwycięstwa odniesione w bitwach, losy sławnych dowódców, radość z odzyskanej wolności. W okre-
sie rozbiorów i wojen dodawały Polakom otuchy, wlewały w nasze serca nadzieję na odrodzenie
kraju. Patriotyczny etos i wezwanie do walki łączy się w nich z żywą wiarą w Boga i nawiązaniami do
bogatej chrześcijańskiej tradycji. Bóg – honor – ojczyzna to hasło zawsze przyświecało naszym woj-
skom, budowało naszą wspólnotę, jednocząc Polaków w kraju i poza jego granicami. Pieśni hymniczne
stanowiły natchnienie dla kolejnych żołnierskich pokoleń, które modyfikowały ich treść, dostoso-
wywały ją do sytuacji, jaka panowała w danym okresie dziejów. Żyły własnym życiem, bo nawet gdy
władze zakazywały ich śpiewania, brzmiały w domach podczas ważnych świąt patriotycznych. Teksty
utworów krążyły w drugim obiegu, wydawane przez podziemne drukarnie. Pieśni uczyły i nadal uczą
właściwie pojmowanej miłości do kraju, wzmacniają ją i utrwalają wartości narodowe. Omówione
przez nas pieśni konkurowały niegdyś ze sobą o miano hymnu państwowego i choć żadna z nich nie
zastąpiła Mazurka Dąbrowskiego, to wyróżniono ich szczególne zalety wychowawcze i umoralniające.
Dziś śpiewamy te utwory podczas ważnych uroczystości państwowych i świąt, przed rozpoczęciem
roku akademickiego, z pieśni czerpią siłę również Polacy poza granicami kraju, a Marsz, marsz Polonia
został ich of icjalnym hymnem.
Zapraszamy Was zatem do pięknej podróży poprzez historię. Niech jej symbolami będą pieśni,
które przybliżą dokonania naszego narodu w ciągu ostatnich wieków.

3