Page 14 - Demo_ksiazki

ieśń została po raz pierwszy wydru-
kowana w 1848 r., w zbiorze Dźwięki
Pminionych lat (1835 i 1836), lecz pod
tytułem Szlachta w roku 1831. Nie wiadomo,
czy ów zbiór wydano w Paryżu, jak to zazna-
czono na okładce. Zapewne opublikowało go
polskie wydawnictwo i adnotacja służyła tyl-
ko dla zmylenia cenzury.

Autor pieśni synem cara?

Autorem słów pieśni był dziś już nieco za-
pomniany Gustaw Ehrenberg (1818-1895).
Ciekawostką jest fakt, że adoptowany przez
warszawskiego młynarza Ehrenberga Gu-
staw był tak naprawdę synem cara Aleksan-
dra I i Heleny Rautenstrauchowej, zaś jego
biologiczny ojciec w tajemnicy przez wiele lat
go utrzymywał. Gruntownie wykształcony
młodzieniec (studiował medycynę, potem fi-
Gus Eh be
lozofię i literaturę) szybko zaangażował się
w lewicową działalność konspiracyjną. Już
jako krakowski student Wydziału Filozofii
Uniwersytetu Jagiellońskiego został człon-
kiem tajnej organizacji pod nazwą Stowarzyszenie Ludu Polskiego. W 1837 r. aresztowano go, a ponie-
waż nie udało się udowodnić mu winy, został zwolniony. Ehrenberg był lewicowcem. Opowiadał się
za rewolucją, dzięki której Polska odzyskałaby niepodległość, a jako demokrata i radykał głosił równość,
braterstwo w ludowej ojczyźnie oraz sprawiedliwy podział dóbr między wszystkie warstwy społeczne.
Głosił, że chłopi powinni być wolni i mieć ziemię na własność oraz pełną niezależność ekonomiczną.
Prowadził szeroko zakrojoną agitację, organizował potajemnie wykłady, występował przeciwko ca-
ratowi. Wkrótce (1838 r.) znów wtrącono go do Cytadeli Warszawskiej i tym razem surowo osądzono.
Uniknął, co prawda, kary śmierci, na jaką skazał go car Aleksander (!), ale został skazany na ciężkie
roboty. Wywieziono go na Syberię, gdzie zesłaniec spędził 20 lat! Powrócił do ojczyzny dopiero w 1958
roku. Zaczął wówczas prowadzić działalność pisarską, publicystyczną, był członkiem komitetów redak-
cyjnych „Gazety Warszawskiej”, „Biblioteki Warszawskiej”, a potem dyrektorem warszawskiej Biblioteki
Zamoyskich. Przeniósł się następnie do Krakowa, gdzie zmarł w 1895 r.

46