Page 10 - demo ksiazki

eTap DruGI – „aMaTorSkIeGo roZwoju”

Tak nazywam okres od 1912 roku (Sztokholm) do roku 1936, gdy idea olimpijska została pod-
porządkowana polityce, a konkretnie zaprezentowaniu dominacji hitlerowskich Niemiec.

w tym okresie sport nabierał już form organizacyjnych (związki i sportowe stowarzysze-
nia), pojawiła się też metodyka treningów. Sami sportowcy – w większości amatorzy – poświę-
cali coraz więcej czasu na treningi, pracowali z trenerami, prowadzili notatki treningowe. „Wię-
cej i rozsądniej” to przyczyna progresji wyników sportowych w latach dwudziestych XX wieku.

wojna I oDBuDowa
Dwie kolejne zaplanowane imprezy (helsinki, 1940 r. i londyn, 1944 r.) zostały odwołane na skutek
wybuchu ii wojny światowej. Natomiast podczas igrzysk w londynie (1948 r.) – sport „wstawał z ko-
lan”, sportowcy i organizatorzy (żołnierze, więźniowie, inwalidzi) starali się odnaleźć w nowej, po-
wojennej rzeczywistości. historie wojenne sportowców z państw uczestniczących w ii wojnie świa-
towej są dramatyczne. Często obecni rywale sportowi wcześniej stawali naprzeciw siebie z bronią
w ręku.

„ZIMna wojna”
okres od igrzysk 1952 r. (helsinki) do 1972 r. (Monachium) to okres „zimnej wojny” nie tylko w po-
lityce, ale i w sporcie. radziecki polityk Andriej Gromyko nazwał to wprost, mówiąc: „Tylko jed-
no ma sens z tego, co mówił de Coubertin: walka. (…) olimpiada to zastępcza forma wojny”.
Każdy kraj „strefy sowieckich wpływów” stawiał sobie za cel pokonanie zachodnich (kapitalistycz-
nych) rywali, najlepiej tak, aby sportowcy związku Sowieckiego byli na pierwszych miejscach.
Po stronie „sowieckiej” stworzono idę „zawodowego amatorstwa” sportowców, a kraje za-
chodu dopiero się do tej idei dostosowywały.

W okresie powojennym rywalizowały ze sobą w światowym sporcie „dwa systemy” – sowiecki
i zachodni. System sowiecki wypracował jako pierwszy status sportowca: „zawodowego ama-
tora”. zawodnicy mogli do woli trenować, byli fikcyjnie zatrudnieni, ale dla władz olimpijskich
utrzymywano ich „amatorski” status.
Dla „wzmocnienia” sportu włączono naukę i technikę. Prowadzono wielkie eksperymenty,
tworzono teoretyczne i praktyczne podstawy sportu.
Akademie wychowania fizycznego, instytucje powstałe w okresie międzywojennym, zamie-
niły się w „laboratoria sukcesu”.

Nagrody, które oferowały olimpijczy-
kom państwa przyprawiały o zawrót
głowy. Po drugiej stronie „żelaznej
kurtyny” kraje zachodu powoli dosto-
sowywały się do narzuconego przez
Sowietów tempa. Nadal jednak spor-
towcy zachodni byli przy swoich ry-
walach ze wschodu „amatorami”.

rzeczywistość „pudrowano”, lansując
teorie o „wielkiej, międzynarodowej ro-
dzinie olimpijskiej” i sportowej przyjaź-
ni między narodami. Aż do 1972 roku…

11