Page 8 - demo ksiazki

JAKI ZNAK TWÓJ? ORZEŁ BIAŁY...
10

znaczenia, którego kawalerami byli car Mikołaj I i jego bracia, jak też wielu rosyjskich dygnita-
rzy. Po upadku narodowego zrywu z 1830 r. (powstanie listopadowe) zmniejszony krzyż z orłem
polskim znalazł się na piersiach czarno emaliowanego dwugłowego orła rosyjskiego, pod carską
koroną . Dopiero wybicie się na niepodległość przywróciło odznaczeniu właściwą rangę. Pierw-
6
szym kawalerem i Wielkim Mistrzem Orderu Orła Białego został Józef Piłsudski – naczelnik pań-
stwa (1918-1920) i zwycięski wódz w wojnie 1920 r. Z kolei podczas II wojny światowej, aby udo-
wodnić wszystkim, że Polska nadal istnieje, odznaczenie przyznawał rząd na uchodźstwie, otrzy-
mali je m.in. prezydent RP Ryszard Kaczorowski i gen. Władysław Sikorski.
Swoje właściwe miejsce Order Orła Białego odzyskał jednak dopiero po upadku komunizmu.
Zgodnie z Ustawą z 1999 r. jest najwyższym odznaczeniem nadawanym za znamienite zasługi – cy-
wilne i wojskowe – przez prezydenta RP lub sejm, po zaopiniowaniu kandydata przez specjalnie po-
wołaną Kapitułę Orderu stojącą na straży jego czci i honoru. Insygnia te otrzymali m.in. papież Jan
Paweł II (1993 r.), Lech Wałęsa, a pośmiertnie gen. broni Władysław Anders, gen. Leopold Okulicki,
gen. Stefan Rowecki (pseud. Grot).

I. Barwy narodowe

Patrząc na flagę państwową dociekliwy umysł widzi nie tylko flagę, lecz samo państwo i niezależ-
nie od jego symboli i insygniów widzi na fladze przede wszystkim formę rządów, pryncypia, praw-
dy i historię narodu, który ją używa .
7
Henry Ward Beecher

Biel i czerwień – polskie barwy narodowe – towarzyszą niemal od początku

Wjazd orszaku dziejom naszego państwa. Cenili je starożytni Słowianie, dla których biel stanowi-
weselnego ła symbol czystości, niewinności, szlachetności, a czerwień – barwa monarchów
Zygmunta III Wa- – była znakiem odwagi, dzielności i męstwa. Ta ostatnia słusznie kojarzyła się
zy do Krako- z rozlewem krwi, władzą i wojną. Pierwotnie doceniano też karmazyn, uznawa-
wa (fragment), ny za znak bogactwa i majestatu, głównie przez wzgląd na cenę samego barwnika.
B. Gebhardt, ok. Już w XIII w. książęta piastowscy umieszczali wizerunek białego orła w czer-
1605 r. wonym polu tarczy herbowej, z czasem kolory

te pojawiły się na chorągwiach rycerskich i woj-
skowych sztandarach Piastów. Wiązały się one
przede wszystkim z bielą orła białego na czerwo-
nym tle, co odzwierciedlała później tradycja he-
raldyczna Królestwa Polskiego. Rzeczpospo-
lita Obojga Narodów miała sztandar złożony
z trzech pasów, z których zewnętrzne były czer-
wone, a środkowy biały. Umieszczano na nim
często czterodzielny herb złożony na przemian
z symboli Orła Białego i litewskiej Pogoni.

6 Tamże.
7 https://gorzkowice.pl/index.php?option=com_content&limitstart