Page 5 - demo ksiazki

„kacZka na kamieniu”

ażdy, kto pisze o historii piłki nożnej, musi odwołać się do
Kczasów najdawniejszych, prawie do prehistorii. Historycy fut-
bolu i badacze tenisa odnajdują płaskorzeźby przedstawiające

postaci nieco podobne do piłkarzy lub dzierżące w dłoniach pre-
historyczne rakietki. mimo starań badaczy i hobbystów, kwestia
tego – kto, gdzie i kiedy grał w „prapiłkę”
jako pierwszy – pozostaje otwarta.

W koszykówce jest znacząco łatwiej. Znamy dzień, w którym
piłka po raz pierwszy trafiła do kosza, znamy miejsce wydarzenia,
znamy nawet konkretnego człowieka, któremu zawdzięczamy
nową, w pełnym tego słowa znaczeniu, grę.
Rzecz działa się relatywnie niedawno, w USA, konkretnie
w Springfield (stan Massachusetts) w 1891 r. Twórcą koszyków­
ki, począwszy od pomysłu, a na spisaniu zasad skończywszy, był
James Naismith.
Kim był? Po pierwsze lekarzem. Lekarzem, który interesował James Naismith – twórca
się sportem. Proponował i popularyzował wprowadzenie kasków koszykówki
w hokeju, futbolu amerykańskim, a także w sportach walki. Dziś trudno to sobie wyobrazić,
ale hokeiści grali w zimowych czapkach aż do lat 50. XX wieku, a kaski w zawodach boksu
amatorskiego i na treningach wprowadzono dopiero w latach 60.
Lekarz, a zarazem twórca koszykówki pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego
w YMCA. Organizacja ta warta jest wspomnienia, ponieważ współczesny sport bardzo wie­
le jej zawdzięcza. Angielska nazwa ugrupowania brzmi: Young Men’s Christian Association
(Związek Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej). Celem, do którego dążyła YMCA był rozwój
duchowy i fizyczny młodzieży, oparty na wartościach chrześcijańskich. Związek funkcjonuje
do dziś, lecz nie odgrywa już wiodącej roli (przynajmniej w Polsce mało się o nim słyszy).
Jednak u schyłku XIX w. i na początku wieku XX wśród członków stowarzyszania znajdowało
się wielu przyszłych działaczy sportowych.
W Stanach Zjednoczonych już za czasów doktora Naismitha wiele uwagi poświęcano wy­
chowaniu poprzez zajęcia sportowe. Dlatego właśnie władze International Training School po­
prosiły go, żeby zaproponował zajęcie dla młodzieży, która... No właśnie! Nie potrafiła sama
zagospodarować sobie wolnego czasu! Twórca koszykówki zainspirował się popularną wówczas
grą dla dzieci zwaną „Duck on a Rock” („Kaczka na kamieniu”) i wkrótce miał już gotową kon­
cepcję. Na sali gimnastycznej zainstalował dwa kosze, wybrał dwa zespoły po dziewięć osób
w każdym i rzucił piłkę! Początkowo korzystano z piłek, którymi rozgrywano mecze piłki nożnej.
Był 15 grudnia 1891 r. Minął rok zanim opublikowano i rozpowszechniono przepisy gry
w koszykówkę. Jednak już na Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie (1936 r.) rozgrywano mecze
koszykówki!
Gra zdobyła największą popularność w kraju, w którym powstała. Tamże, w USA, powoła­
no od razu odpowiednie struktury, łączące nowy jeszcze sport ze sportem akademickim. Od
początku rozwój koszykówki opierał się na niedoścignionej dla innych państw organizacji
sportu, głównie uczniowskiego i akademickiego w Stanach Zjednoczonych.
Wraz z upływem czasu zasady zmieniono, aż do 1946 r., kiedy to w USA powstała pierwsza
profesjonalna organizacja zajmująca się koszykówką – BBA (Basketball Association of Ame­
rica), która w 1949 r. przekształciła się w NBA (National Basketball Association).
7