Page 2 - demo ksiazki
P. 2
Starożytność
Blaski starożytności
Nazwa epoki i czas jej trwania
Starożytność to pierwsza epoka w dziejach kultury ludów żyjących na Bliskim i Dalekim Wschodzie
oraz wokół basenu Morza Śródziemnego. Antykiem (łac. antiquus – dawny) oraz starożytnością kla-
syczną (łac. classicus – doskonały) określa się dorobek kulturowy Greków, Rzymian i Żydów. Począt-
ki epoki sięgają czasów ok. 4 tys. lat p.n.e., kiedy Sumerowie wynaleźli pismo, zaś jej koniec przypa-
da na upadek cesarstwa zachodniorzymskiego w 476 r. n.e.
Starożytność dzielimy na kilka okresów:
• okres mityczny/archaiczny (IX w. p.n.e.–VI w. n.e.) – to czas zakładania przez Greków miast-państw
na wybrzeżach Morza Śródziemnego i Morza Czarnego. Poeci śpiewają swe pieśni przy wtórze in-
strumentów, gdyż liryka ma ścisły związek z muzyką. W VIII w. p.n.e. Homer tworzy wielkie eposy
Iliadę i Odyseję, rozwija się epika. Małe formy poetyckie piszą Anakreont, Safona;
• okres klasyczny (V–IV w. p.n.e.) – czas rozwoju demokracji ateńskiej, kiedy sztuka pozosta-
je na usługach obywateli; tworzą dramaty wielcy greccy tragicy Ajschylos, Sofokles i Eurypi-
des; przedstawiciele greckich szkół filozoficznych Platon, Arystoteles, Demokryt, Epikur zasta-
nawiają się nad naturą świata i ideałami klasycznymi;
• okres hellenistyczny (III w. p.n.e.–I w. n.e.) – czas podboju Hellady (Grecji) przez Rzymian,
a zarazem gwałtowny rozkwit kultury greckiej (przyswajanie przez Rzym i adaptowanie grec-
kiej mitologii, narodziny retoryki i erystyki, rozwój komedii);
• okres rzymski (I w. n.e.–II w. n.e.) – złoty okres rzymskiej kultury u schyłku republiki; retoryka
i filozofia osiągają wysoki poziom (działalność Marka Tuliusza Cycerona), obok greckich twórców
wybijają się Wergiliusz, Horacy, Owidiusz, Seneka, Petroniusz;
• okres chrześcijański (380 r. n.e.–V w. n.e.) – po fakcie uznania religii chrześcijańskiej za pań-
stwową przez cesarza Teodozjusza I Wielkiego chrześcijaństwo ze swą biblijną tradycją wywie-
rają potężny wpływ na kulturę kolejnych wieków.
Akropol w Atenach
4 4 K
Kompendium licealisty. Język polskiompendium licealisty. Język polski
