Page 8 - demo ksiazki

Ultrasonograf
Zdjęcia prototypu
Ultradźwięki wykorzystuje się
dziś nie tylko w medycynie prenatalnej,
ale też w wykrywaniu schorzeń
u wszystkich pacjentów
54
dy okazuje się, że w rodzinie wkrótce pojawi się dziecko, przyszli
rodzice często martwią się o jego zdrowie i zadają sobie pytanie
o jego płeć. Jeszcze do niedawna odpowiedzi na ich obawy i py-
tania były możliwe dopiero po porodzie. Wiek XX przyniósł jed-
Gnak wynalazek, który umożliwił obserwację płodu jeszcze przed
narodzinami – był to ultrasonograf, określany skrótowo jako USG.
Wynalazca ultrasonografu – Ian Donald – podczas II wojny światowej służył
w brytyjskich siłach powietrznych jako lekarz. Zainteresował się wówczas taki-
mi urządzeniami, jak radar i sonar, które dzięki odczytywaniu odbitego dźwięku
pozwalały określić położenie wrogich samolotów lub łodzi podwodnych. Wtedy
też przyszła mu do głowy myśl, że podobną metodę można zastosować w me-
dycynie. Po wojnie kontynuował praktykę lekarską jako ginekolog, a w 1954 ro-
ku objął katedrę położnictwa na Uniwersytecie w Glasgow. Medycyna od daw-
na dysponowała metodami zajrzenia w głąb ludzkiego ciała, do czego wykorzy-
stywano promienie rentgenowskie. Miały one jednak swoje wady – w nadmia-
rze były szkodliwe, a w dodatku nie dawały wyraźnego obrazu wszystkich tka-
nek. Chcąc ominąć te niedogodności, Donald postanowił posłużyć się falami
dźwiękowymi specjalnego rodzaju, czyli ultradźwiękami. Nie są one słyszalne
dla ludzkiego ucha, gdy jednak skieruje się je na brzuch ciężarnej kobiety i odpo-
wiednio odczyta odbitą falę ultradźwiękową, na monitorze można zobaczyć ob-
raz płodu ludzkiego. O swej metodzie Donald powiadomił świat w roku 1958,
rozpoczynając erę coraz doskonalszej diagnostyki prenatalnej.
Dzięki ultrasonografowi możliwa stała się nie tylko diagnoza stanu rozwijają-
cego się płodu i zaspokojenie ciekawości rodziców, ale także leczenie dokonywa-
ne jeszcze w fazie prenatalnej. Chociaż takie próby podejmowano już wcześniej,
dzięki nowemu wynalazkowi stało się to dużo łatwiejsze. Poza tym ultradźwię-
ki wykorzystuje się również do wykrywania schorzeń u pacjentów w różnym
wieku. Skoncentrowana wiązka emitowana przez ultrasonograf pozwala także
bezinwazyjnie i bezboleśnie operować zaćmę i rozbijać trudno dostępne kamie-
nie nerkowe. Tak oto technika wojskowa raz jeszcze znalazła znakomite zasto-
sowanie w ratowaniu zdrowia i życia ludzi.
Zdobycze techniki. Wynalazki XX i XXI wieku