Page 14 - demo ksiazki
P. 14

Nauka o języku


                                           Spójnik

          Spójnik – to niesamodzielna część mowy, która spaja wyrazy w zdaniu lub wypowie-
          dzenia składowe w wypowiedzeniu złożonym.

                                      Budowa spójników

                            Spójniki dzielimy na proste i złożone
          proste           i, że, ale, czy, ani, by, gdy, bo, iż

                           chociaż, albowiem, mimo że, czyli, ponieważ, aby, żeby, gdyż,
          złożone
                           natomiast

          Nie stawiamy przecinka przed spójnikami: i, a (= i), oraz, tudzież, lub, albo, bądź,
          czy, ani, ni.
          Zasadniczo stawiamy przecinek przed następującymi spójnikami: a, ale, lecz, jednak,
          zaś, jednakże, natomiast, przecież, mimo to, wszelako, wszakże, aczkolwiek, więc, zatem,
          toteż, dlatego, czyli, to znaczy, mianowicie, przeto, że, iż, żeby, aby, by, gdy, podczas gdy,
          gdyż, dopóki, dlatego że, ponieważ, bo, bowiem, albowiem, jeśli, jeżeli, jeśliby, jeżeliby,
          gdyby, ażeby, choć, chociaż, choćby, chociażby, mimo że, skoro, aż, gdzie, kiedy, który, ile.

                                            Spójnik

              W zdaniach współrzędnych                W zdaniach podrzędnych
          i, oraz, ale, lecz, albo, lub, więc    że, ponieważ, chociaż, gdy, bowiem

                                        Wykrzyknik

          Wykrzyknik – to niesamodzielna część mowy, uwydatniająca uczucia, służąca do
          wydawania poleceń. Do wykrzykników zalicza się też niektóre wyrazy dźwiękona-
          śladowcze.

                                         Wykrzyknik

                ach!, och!, hej!, o!, halo!, oj!, ha!, bęc!, buch!, kukuryku!, precz!, ratunku!
                                    podział wykrzykników

                                  wyrażają uczucia, np. strach, ból, niezadowolenie, radość
          Emocjonalne
                                  (ach!, och!, au!, hura!, o! )
          Nawołujące              używane są przy powitaniach i kontakcie z innymi ludźmi oraz
          i pozdrowieniowe        zwierzętami (cześć, hej!, dzień dobry!, prr!, wio!, do widzenia!)

                                  naśladują odgłosy ludzi, zwierząt, ale też maszyn, zjawisk
          Dźwiękonaśladowcze
                                  (ćwir! ćwir!, buch!, sss!, miau-miau, bach! )

                                           TABLICE                                       17
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19