Page 6 - demo ksiazki
P. 6
wiat się zmienia
6 Ś
Przemiany epoki oświecenia przebiegały najszybciej w najbardziej rozwinię-
tych krajach zachodniej Europy, w których już wcześniej prężnie działały uni-
wersytety, akademie i szkoły, silne było mieszczaństwo. W Wielkiej Brytanii,
Francji, Niemczech, Szwecji działali najwięksi oświeceniowi myśliciele i wy-
nalazcy. Do krajów Europy Wschodniej: Polski, Rosji, Węgier, a także do tra-
cących pozycję mocarstw Hiszpanii czy Portugalii oświecenie docierało powo-
li, miało tam silnych przeciwników, zwłaszcza wśród broniących swoich daw-
nych przywilejów duchownych i szlachty.
Koniec porządku stanowego
W XVIII wieku w krajach europejskich wciąż istniały podziały stanowe. Kró-
lowie i książęta sprawujący władzę wywodzili się z królewskich dynastii. Wy-
sokie urzędy świeckie i kościelne były zarezerwowane dla ludzi pochodzących
ze stanu szlacheckiego. Ludzie niskiego stanu posiadali mniej praw. Ale coraz
głośniej mówiono o tym, że prawo powinno być powszechne, a więc jedno dla
wszystkich, niezależnie od ich urodzenia. Coraz częściej także zdolni ludzie
z niskich stanów – mieszczaństwa, a nawet chłopstwa – dochodzili do bogac-
twa, a potomkowie szlachty popadali w biedę.
Czy wiesz, że…
W paleniskach pierwszych silników parowych pa-
lono drewnem. Zużywano go tak dużo, że w prze-
mysłowych regionach Anglii doszczętnie wycię-
to lasy.
