Page 6 - demo ksiazki

ODKRYCIA
Czy wiesz, że... GEOGRAFICZNE

Szerokość geograficzna określa poło- Mapy geograficzne
żenie danego miejsca na północ lub na Mapa geograficzna to czę-
południe od równika, a długość geo- W skrócie...
graficzna określa jego położenie na za- ściowe lub całościowe przed- Prototyp odwzorowania kuli ziem-
chód lub na wschód od linii zwanej stawienie powierzchni kuli
pierwszym południkiem, przechodzą- skiej powstał w Norymberdze w la-
cej przez Greenwich w Wielkiej Bry- ziemskiej na płaszczyźnie za tach 1490-1492; jego autorem był
tanii. pomocą umownych znaków niemiecki uczony – Martin Behaim.
i kolorów oraz w odpowied-

niej skali.

Czym są równoleżniki i połu-
dniki?
Równoleżniki to umowne linie po-
wstałe w wyniku połączenia punktów
leżących na tej samej szerokości geo-
graficznej, natomiast linie utworzone
przez połączenie punktów leżących
Globus przedstawia odwzorowanie po- na tej samej długości geograficznej Mapa wykonana w 1689 r. w Amsterdamie
wierzchni Ziemi, zachowując jednakową ska- przez kartografa Gerarda van Schagena.
lę w każdym punkcie. nazywamy południkami. Czym jest kartografia pań-
stwowa?
Prawie we wszystkich krajach ist-
Ciekawostka
nieje kartografia państwowa, ponie-
waż mapy mają duże znaczenie po-
Pierwsze odwzorowania powierzch-
ni Ziemi pojawiły się już w starożytno- lityczne i wojskowe. W Polsce opra-
ści – w Egipcie i Mezopotamii, jednak cowaniem i dystrybucją map urzę-
największy rozwój kartografii nastąpił dowych zajmuje się Główny Urząd
wraz z rozwojem geografii, w kulturze Geodezji i Kartografii.
hellenistycznej.

ERATOSTENES Z CYRENY
Był greckim filozofem, astro-
nomem, matematykiem i geo-
Równoleżniki i południki tworzą sieć umow- grafem żyjącym na przełomie
nych linii dzielących Ziemię na strefy do okre- III i II w. p.n.e. w Aleksandrii. Jako
ślania za pomocą stopni położenia danego
punktu (inaczej nazywane są współrzędnymi pierwszy wyznaczył długość po-
geograficznymi). łudnika, obliczając bliski rzeczy-
Kiedy powstały pierwsze atlasy wistym wymiarom obwód Zie-
Cosmographia Florentyńczyka Nicolausa i mapy świata? mi.
Germanusa na podstawie dzieła Ptoleme- W związku z rozwojem handlu,
usza pt. Geografia. Ten włoski kartograf spo-
rządzał mapy i atlasy na podstawie danych wraz z częstymi podróżami i odkry-
Ptolemeusza sprzed przeszło 1000 lat. ciami geograficznymi w XIV w. po-
W pigułce jawiła się potrzeba stworzenia map
świata, globusów i atlasów.
W starożytności największy roz-
wój kartografii przypadł na II w. n.e. Mapa przedstawiająca Ziemię za czasów Era-
Ponowny rozwój kartografii nastą- tostenesa – greckiego matematyka, astronoma
pił w XIV-XV w. i związany był z po- i geografa, który jako pierwszy wyznaczył ob-
stępem w nawigacji morskiej, roz- wód kuli ziemskiej oraz obliczył odległość od
wojem handlu i wielkimi odkrycia- Słońca i Księżyca do Ziemi.
mi geograficznymi.
70 MAPY GEOGRAFICZNE