Page 17 - demo ksiazki

Rodzaje mitów
• teogoniczne – o powstaniu bóstw, np. mit o Atenie, która wyskoczyła z głowy Zeusa, o wyłonie-
niu się Afrodyty z morskiej piany;
• kosmogoniczne – o powstawaniu świata, np. o wyłonieniu się bóstw z Chaosu (Uranos i Gaja);
• antropogeniczne – powstaniu człowieka, np. mit o Prometeuszu, który ulepił człowieka z gliny
zmieszanej ze łzami;
• genealogiczne – o powstaniu rodów, np. historia o rodzie Labdakidów;
• heroiczne – o herosach, wielkich bohaterach i wspaniałych czynach, których dokonali, np. mit
o Tezeuszu, który pokonał Minotaura, o pracach Heraklesa, mit o Achillesie.

Mity przedstawiają świat
• bogów;
• herosów (gr. heros – bohater, spowinowacony z bogiem, np. przez jedno z rodziców, dlatego od-
znacza się nadziemską mocą);
• ludzi.

Prezentują politeistyczną religię w odróżnieniu od świata biblijnego, w którym istnieje jeden Bóg.
Bogowie greccy i rzymscy ulegają antropomorfizacji.

Politeizm – wielobóstwo
Monoteizm – jedynobóstwo
Antropomorfizacja – przypisywanie rzeczom, pojęciom cech ludzkich

Wybrane mity

Mit o powstaniu świata
Opowiada on o tym, jak na początku był Chaos, ba-
łagan, z którego wyłoniła się para pierwszych bóstw:
Gaja, Matka-Ziemia i jej mąż Uranos, władca nieba. Na
świecie wciąż jednak panował nieporządek, z którego
wyłoniły się bóstwa. Tartar zawładnął światem pod-
ziemi, Ereb opanował ciemność, a bóg Tanatos, syn
Nocy i Erebu objął w posiadanie śmierć. Był on bliźnia-
czym bratem Hypnosa, bożka snu. Wkrótce Gaja wy-
dała na świat góry, a także Pontosa-Morze, które od-
tąd delikatną falą łaskotało jej stopy. Uranos – Niebo
i Ziemia – Gaja dali początek następnym pokoleniom
bóstw, m.in. tytanom. Najstarszym z nich był Oke-
anos, bóg potężnej rzeki opływającej dookoła świat. Odilon Redon, Cyklop, ok. 1914

Starożytność 19