Page 2 - demo ksiazki

CYAN 10 YELLOW 10 BLACK 10 MAGENTA 10

10 • K0 • KARTOGRAFIAARTOGRAFIA
1 10 • KARTOGRAFIA
1 10 • K0 • KARTOGRAFIAARTOGRAFIA
umownego uk³adu po³udników i równole¿ników na kuli
ziemskiej lub jej modelu – globusie. Oto kilka podstawo-
wych cech tej siatki:
równole¿niki s¹ okrêgami zmniejszaj¹cymi siê w kierun-
ku biegunów, najwiêkszym równole¿nikiem jest równik;
po³udniki s¹ wielkimi okrêgami przechodz¹cymi przez
obydwa bieguny, ka¿dy po³udnik ma obwód równikowy;
po³udniki i równole¿niki przecinaj¹ siê pod k¹tem pro-
stym;
po³udniki i równole¿niki tworz¹ trapezy sferyczne zmniej-
szaj¹ce siê w stronê biegunów.
Siatka geograficzna jest pomocna w okreœlaniu po³o¿enia
punktów na Ziemi przy u¿yciu konkretnych liczbowych
wspó³rzêdnych geograficznych, zwanych niekiedy koordy-
nantami geograficznymi. Zalicza siê do nich d³ugoœæ i sze-
rokoœæ geograficzn¹.
D³ugoœci¹ geograficzn¹ nazywamy k¹t, zawarty miêdzy Siatka geograficznaiatka geograficzna
S Siatka geograficzna
S Siatka geograficznaiatka geograficzna
dwiema pó³p³aszczyznami, z których pierwsza wyznaczo-
na jest przez po³udnik zerowy, a druga przez po³udnik
przechodz¹cy przez dany punkt. Przyjmuje ona wartoœci
0°–180° na wschód (E – ang. East) b¹dŸ na zachód (W –
ang. West) od po³udnika zerowego. W 1884 r. przyjêto, ¿e
po³udnik zerowy przebiega przez obserwatorium astrono-
miczne w Greenwich.
Szerokoœæ geograficzn¹ wyznacza k¹t zawarty miêdzy
p³aszczyzn¹ równika a promieniem ziemskim poprowadzo-
nym ze œrodka Ziemi do danego punktu. Mo¿e ona przyj-
mowaæ wartoœci 0°–90° zarówno na pó³noc (N – ang. North),
jak i na po³udnie (S – ang. South) od równika.
D D³ugoœæ geograficzna³ugoœæ geograficzna
D³ugoœæ geograficzna³ugoœæ geograficzna
Stopieñ stanowi jednostkê miary k¹tów p³askich. Nale¿y D D³ugoœæ geograficzna
pamiêtaæ, i¿ dzieli siê on na 60 minut, te zaœ na 60 sekund:
1° = 60’ = 3600’’. Jest to istotne przy szczegó³owym okre-
œlaniu po³o¿enia punktów na Ziemi.
Wspó³rzêdne punktu mo¿na podaæ, pos³uguj¹c siê nie tyl-
ko globusem. Na mapach równie¿ stosuje siê uk³ad rów-
nole¿ników i po³udników – zwany w tym wypadku siatk¹
kartograficzn¹. Powstaje ona przez okreœlone rzutowanie,
czyli odwzorowanie siatki geograficznej na p³aszczyznê.
Problemem jest tu fakt, ¿e nie sposób wiernie odwzorowaæ
powierzchni kuli na powierzchni p³askiej. Uniemo¿liwiaj¹ to Szerokoœæ geograficznazerokoœæ geograficzna
S SzerokoϾ geograficznazerokoϾ geograficzna
S SzerokoϾ geograficzna