Page 19 - demo ksiazki
P. 19
tren
Wierszowany utwór liryczny będący odmianą pieśni o charakterze żałobnym.
Wyraża żal po zmarłej osobie, rozpamiętuje jej czyny i myśli oraz zawiera pochwałę jej zasług i zalet.
Wywodzi się ze starożytności, na grunt polski przeszczepił ten gatunek Jan Kochanowski,
dokonując jego znaczących modyfikacji – stworzył bowiem cały cykl trenologiczny
(19 utworów), a jego bohaterką uczynił Urszulkę – zmarłą wieku 30 miesięcy córkę.
Cykl ten odtwarza budowę klasycznego epicedium, czyli antycznej pieśni śpiewanej zwyczajowo
przy łożu zmarłego i zawiera: exordium (wprowadzenie będące prezentacją zmarłego i osób
go opłakujących), laudację (pochwałę cnót i zalet nieżyjącej osoby), komplorację (opis strat
z powodu jej śmierci, ogromu cierpień i bólu pozostałych), konsolację (szukanie pocieszenia
w uświadomieniu sobie, że zmarły nie zostanie zapomniany) i exhortację (napomnienie często
powiązane z pocieszeniem).
ZadaniE
Wskaż te elementy wiersza Władysława Broniewskiego,
które pozwalają zidentyfikować go jako tren.
Władysław Broniewski Anka
Anka, to już trzy i pół roku,
długo ogromnie,
a nie ma takiego dnia, takiego kroku, Władysław Broniewski
żebym nie wspomniał o mnie:
o mnie, osieroconym przez ciebie, A ja myślę i myślę o tobie
i choć twardość sobie wbijam w łeb, po przebudzeniu, przed snem...
nie widzę cię w żadnym niebie Może ja jestem coś winien tobie? –
i nie chcę takich nieb! bo ja wiem.
Żadna tu filozofia Na Powązkach ośnieżona mogiła,
sprawy tej nie zgładzi: brzozy coś mówią szelestem...
mojej matce, mojej siostrze było: Zofia, Powiedz, czyś ty naprawdę była,
i jakoś czas na to poradził. bo ja jestem...
Pierwsze osiem wersów to opis burzy na morzu. P F nawet wątpi, czy kiedykolwiek istniała.
W części liryczno-refleksyjnej podmiot liryczny P F pytanie, dlaczego zmarła. Podmiot liryczny zastanawia się, czy jest coś winien Ance, a ostatecznie chce tłumaczyć sobie, że dziewczyna jest w niebie, żaden system filozoficzny nie daje odpowiedzi na
porównuje swój stan ducha do sytuacji okrętu, na Tematem utworu jest żal po śmierci Anki i sprzeciw wobec tego, co się stało – osoba mówiąca nie Podmiot liryczny zwraca się do zmarłej osoby, o czym świadczą słowa: osieroconym przez ciebie.
którym się znajduje. Odpowiedzi:
23