Page 4 - demo ksiazki

Sudety

S udety – góry ograniczone od zacho- – zlepieńce lub amfibolity, a z łupków ilastych

– łupki łyszczy kowe. Sudeckie kaledonidy widocz-
du Bramą Łużycką, a od wschodu
Bramą Morawską – wyznaczają łuk
ne są dziś jako wapienie w okoli cach Wojcieszo-
o długości około 280 kilometrów.
zachowały się nawet poszczególne stożki wyga-
Kształtowały je ruchy górotwórcze, wa i skały wulkaniczne Gór Kaczawskich, gdzie
lodowce, wielokrotne zalewy morza i erozja. Histo- słych wulkanów. W karbonie powstały masywy
ria Sudetów sięga prekambru (około 2,5 mld lat gór skie oraz Niecka Śródsudecka z licznymi ba-
temu). Z tego okresu pochodzą najstar sze w Pol- gnami, w których gromadziły się szczątki bujnej
sce skały – gnejsy Gór Sowich. Około 570 mln lat roślinności, tworząc pokłady węgla kamiennego
temu na obszar dzisiejszych Sudetów wdarło się w rejonie Wałbrzycha i No wej Rudy. 280 mln lat
mo rze. Na jego dnie osadzały się piaski, iły i muły, temu nasiliły się zjawiska wulkaniczne, o których
a także bazaltowe lawy i tufy z wybuchów podmor- świadczą zbudowane z porfirów i melafirów wznie-
skich wul kanów. Pod koniec kambru (500 mln lat sienia Gór Kamiennych, Wał brzyskich i Sowich.
temu) rozpoczęły się kaledońskie ruchy górotwór- Era mezozoiczna (225–65 mln lat temu) za-
cze, wypiętrzające obszar ponad morze, które go znaczyła się w dziejach Sudetów przewagą pro-
osady zostały sfałdowane i zmetamorfizowane. cesów niszczących. Dopro wadziło to do niwelacji
Z wapieni powstały marmury, z piaskowców kwar-
cowych – kwarcyty, z tufów i law bazal towych

6 Polskie góry