Page 3 - demo ksiazki

3
Dlaczego „wieki średnie”?

Myśliciele kolejnej epoki – renesansu – nie zawsze doceniali dorobek poprzed-
ników. Bardzo za to szanowali cywilizacyjne osiągnięcia starożytnej Grecji oraz
Rzymu. Uważali, że ludzie poprzedniej epoki zaniedbali uprawianie starożyt-
nej mądrości i pogrążyli się w ciemnocie. A ponieważ sami siebie uważali za na-
stępców antycznego dziedzictwa, a swoją epokę za początek odrodzenia ludz-
kości, nazwali poprzednie tysiąclecie „wiekami średnimi”, czyli trwającymi po-
między epoką starożytną a nowożytną.

Wieki ciemne i jasne

Uczeni widzą, że średniowieczne tysiąclecie to bardzo
długa i zróżnicowana epoka. Dzielą ją czasem na dwie
części. „Wieki ciemne” to okres kilkuset lat po upad-
ku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego, gdy starożyt-
ne miasta obracały się w gruzy, wznoszono drewnia-
ne warownie, a cała Europa pogrążyła się w wojnach.
„Wieki jasne” to pięć ostatnich stuleci epoki, kiedy
okrzepły europejskie państwa, powstawały nowe mia-
sta, budowano kamienne i ceglane zamki, gotyckie
katedry, uniwersytety…

Czas upadku czy wzlotu?

Renesansowym mędrcom zawdzięczamy nie tylko nazwy: „wieki średnie” czy „śre-
dniowiecze”. To także ich wyobrażenie o średniowieczu, jako o epoce ciemnoty
i zacofania, przetrwało do naszych czasów. Do dziś o kimś zabobonnym mówi się,
że ma „średniowieczne poglądy”, a o niemądrych decyzjach polityków, że „cofają
nas do średniowiecza”. Ale ze średniowiecznej kultury pochodzą też komplemen-
ty, o kimś odważnym i uprzejmym mówi się, że jest „rycerski”.