Page 2 - demo ksiazki

Droga

do demokracji

Polska droga do demokracji była długa i trudna, choć
jesteśmy prekursorami, jeśli chodzi o… uchwalanie
konstytucji. Konstytucja 3 maja powstała jako druga
konstytucja na świecie (po USA), a pierwsza w Euro-
pie! W 1791 r. sejm Rzeczpospolitej Obojga Narodów
uchwalił pierwszą na Starym Kontynencie ustawę za-
sadniczą. Wielkim zwolennikiem reform w państwie
był wówczas ostatni polski król – Stanisław August
Poniatowski, który zwołał posiedzenie sejmu na
3 maja i zgromadził na nim samych posłów-refor-
matorów. Po siedmiu godzinach obrad odbyło się za-
przysiężenie tekstu konstytucji. Jednak dokument ten nie uratował Polski
przed kolejnymi rozbiorami (1793 r., 1795 r.) i w konsekwencji niewolą.

Na pamiątkę tego wydarzenia uroczyście obchodzimy Święto Narodowe Trzeciego Maja.
Mamy też Narodowe Święto Niepodległości dnia 11 listopada, w rocznicę wyzwolenia Polski
spod zaborczego jarzma po 123 latach narodowej niewoli. Manifestujemy wówczas nasz pa-
triotyzm i radość z odzyskanej wolności – na gmachach urzędów i domów wywieszamy flagi
państwowe, odbywają się uroczystości z udziałem prezydenta RP, a w kościołach odprawia-
ne są msze św. za ojczyznę.

Przełom XVIII i XIX w. przyniósł Polakom nadzieję na odzyska-
nie niepodległości. Napoleon utworzył Księstwo Warszawskie, po-
mógł też Polakom zorganizować własną armię. Początkiem naszej
nowoczesnej państwowości była konstytucja z 1807 r. wprowa-
dzająca równość wszystkich wobec prawa.
Polska w 1918 r. odzyskała niepodległość, uchwalono wów-
czas trzy konstytucje: małą (1919 r.), marcową (1921 r.)
i kwietniową (1935 r.). Jednak nie cieszyliśmy się zbyt
długo swobodą. W 1939 r. wybuchła II wojna świa-
towa, po której nasz kraj stał się częścią bloku
państw komunistycznych i nie mogliśmy sami
decydować o swoich sprawach. W uchwalonej
22 lipca 1952 r. konstytucji opartej na ustawie
zasadniczej Związku Radzieckiego określono
Polskę mianem kraju socjalistycznego – Pol-
skiej Rzeczpospolitej Ludowej.
2