Page 5 - DEMO_KSIAZKI
P. 5
ka (za godne ochrony uznano tamtejsze bory) czy re- Masiewskiej. Nie oznacza to, że wszystkie te wielkie
zerwat Podolany na terenie nadleśnictwa Białowieża ssaki żyją dziś na wolności. Przeszło dwadzieścia sztuk
(ochroną objęto grąd wilgotny). zamieszkuje Rezerwat Hodowlany Żubrów. Czworo-
nogi trzymane są tu na wypadek, gdyby populacja wol-
FaUna: Symbolem parku narodowego i całej Pusz- nych zwierząt została zdziesiątkowana przez epidemię.
czy Białowieskiej jest żubr, duże zwierzę roślinożer- Wybiegi żubrów znajdują się też na terenie Rezerwatu
ne z rodziny krętorogich, które podobnie jak jego pół- Pokazowych Zwierząt, który utworzono z myślą o tu-
nocnoamerykański kuzyn bizon, należy do rodzaju Bi- rystach.
son. Na amerykańskie bizony polowali Indianie, zaś Żubry to oczywiście nie jedyni przedstawiciele pusz-
przybycie białych kolonistów oznaczało niemal całko- czańskiej fauny. We wspomnianym Rezerwacie Po-
wity kres tych pięknych zwierząt. kazowych Zwierząt znajdziemy też żubronie, czyli
Europejski żubr jest symbolem potęgi i dostojeństwa, mieszańce żubra i bydła domowego. W niewoli żyją
występuje w herbach wielu rodów szlacheckich, a także również przedstawiciele zwierząt, które występują
miast i gmin (w tym Białowieży), jak również na bank- w puszczy w stanie dzikim, jak wilki, rysie, dziki, ło-
notach (Litwa, Białoruś), w logo jednego z banków czy sie, jelenie czy sarny. Przedstawicieli trzech pierw-
w nazwach napojów alkoholowych (piwo, wódka). Jed- szych gatunków spotkać możemy na przykład na tere-
nak i to wielkie zwierzę nie miało szans w walce z czło- nie obszaru ochrony ścisłej Uroczysko Wilczy Szlak.
wiekiem. Jego populacja malała nie tylko z uwagi na po- W puszczy mieszkają też i mniejsze ssaki owadożerne,
lowania, ale i na wycinkę lasów. Nie pomagały surowe jak jeże, krety czy ryjówki. Na torfowiskach żyją nor-
zakazy wydawane zarówno przez władców polsko-li- niki, a na brzegach Narewki bobry. To wszystko tylko
tewskich, jak i później rosyjskich. Koronowane głowy ssaki, jednak puszcza stanowi dom również dla ptaków
same zresztą lubiły spędzać czas na polowaniach. Na (np.: głuszca, puszczyka mszarnego, lelka czy dzięcio-
początku XX wieku zabito ostatniego wolno żyjącego ła białogrzbietego), gadów (m.in. zaskrońca, jaszczurki
osobnika z występującego w naszym regionie podga- zwinki i żyworodnej, żmii i padalca) i płazów (np.: ku-
tunku żubra nizinnego. Na szczęście przetrwały zwie- maka nizinnego, rzekotki drzewnej, żaby moczarowej
rzęta bytujące w niewoli, zaś w 1923 r. powołano Mię- czy traszki grzebieniastej). Na razie wspomnieliśmy je-
dzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubra. Jego dzia- dynie o kręgowcach, a przecież około 95% zarejestro-
łacze postawili sobie za zadanie odtworzenie gatunku, wanych gatunków to bezkręgowce, w tym owady, jak
co się w dużym stopniu udało. Dziś na świecie żyje bli- np. rzadki chrząszcz bogatek wspaniały.
sko 3,5 tysiąca tych wspaniałych zwierząt, z czego jed-
na trzecia w Polsce. Polska część Puszczy Białowieskiej LUdzIe PUSzCzy: Jednym ze zdeklarowanych zwo-
stanowi dom dla ponad 400 żubrów. Zobaczyć je moż- lenników ochrony puszczańskiej przyrody jest Adam
na m.in. na terenie Uroczyska Czoło na skraju Polany Wajrak, działacz ekologiczny, autor książek, dziennikarz
„Gazety Wyborczej” i mieszkaniec wsi Teremiski, wy-
budowanej na jednej z puszczańskich polan. Wajrak tro-
Kosaciec syberyjski
pi zwierzęta podczas swoich wędrówek po puszczy.
W swoim domu opiekuje się także chorymi lub ranny-
mi ptakami oraz czworonogami. Obserwacjami dzieli się
z czytelnikami swoich książek i artykułów prasowych.
Popularyzatorką puszczańskiej przyrody i zwolen-
niczką jej ochrony była też zmarła przed kilku laty
prof. Simona Kossak, biolog, kierowniczka Instytu-
tu Badawczego Leśnictwa w Białowieży, autorka ksią-
żek i popularnych audycji radiowych, córka Jerzego,
wnuczka Wojciecha i prawnuczka Juliusza Kossaków.
aRChIteKtURa I zaBytKI: Jak już wspomnia-
no, Puszcza Białowieska była i nadal jest obszarem po-
granicza; krzyżują się więc tutaj wpływy wielu kul-
tur, podobnie zresztą, jak i na całym Podlasiu i Polesiu.
Krainy te stanową tygiel nie tylko narodowy, ale i re-
ligijny. Zamieszkują je bowiem zarówno katolicy, jak
8 NASZA POLSKA. PARKI NARODOWE