Page 5 - DEMO_KSIAZKI
P. 5

ka (za godne ochrony uznano tamtejsze bory) czy re-      Masiewskiej. Nie oznacza to, że wszystkie te wielkie
              zerwat Podolany na terenie nadleśnictwa Białowieża       ssaki żyją dziś na wolności. Przeszło dwadzieścia sztuk
              (ochroną objęto grąd wilgotny).                          zamieszkuje Rezerwat Hodowlany Żubrów. Czworo-
                                                                       nogi trzymane są tu na wypadek, gdyby populacja wol-
              FaUna: Symbolem parku narodowego i całej Pusz-           nych zwierząt została zdziesiątkowana przez epidemię.
              czy Białowieskiej jest żubr, duże zwierzę roślinożer-    Wybiegi żubrów znajdują się też na terenie Rezerwatu
              ne z rodziny krętorogich, które podobnie jak jego pół-   Pokazowych Zwierząt, który utworzono z myślą o tu-
              nocnoamerykański kuzyn bizon, należy do rodzaju Bi-      rystach.
              son. Na amerykańskie bizony polowali Indianie, zaś         Żubry to oczywiście nie jedyni przedstawiciele pusz-
              przybycie białych kolonistów oznaczało niemal całko-     czańskiej fauny. We wspomnianym Rezerwacie Po-
              wity kres tych pięknych zwierząt.                        kazowych  Zwierząt  znajdziemy  też  żubronie,  czyli
                Europejski żubr jest symbolem potęgi i dostojeństwa,   mieszańce żubra i bydła domowego. W niewoli żyją
              występuje w herbach wielu rodów szlacheckich, a także    również przedstawiciele zwierząt, które występują
              miast i gmin (w tym Białowieży), jak również na bank-    w puszczy w stanie dzikim, jak wilki, rysie, dziki, ło-
              notach (Litwa, Białoruś), w logo jednego z banków czy    sie, jelenie czy sarny. Przedstawicieli trzech pierw-
              w nazwach napojów alkoholowych (piwo, wódka). Jed-       szych gatunków spotkać możemy na przykład na tere-
              nak i to wielkie zwierzę nie miało szans w walce z czło-  nie obszaru ochrony ścisłej Uroczysko Wilczy Szlak.
              wiekiem. Jego populacja malała nie tylko z uwagi na po-  W puszczy mieszkają też i mniejsze ssaki owadożerne,
              lowania, ale i na wycinkę lasów. Nie pomagały surowe     jak jeże, krety czy ryjówki. Na torfowiskach żyją nor-
              zakazy wydawane zarówno przez władców polsko-li-         niki, a na brzegach Narewki bobry. To wszystko tylko
              tewskich, jak i później rosyjskich. Koronowane głowy     ssaki, jednak puszcza stanowi dom również dla ptaków
              same zresztą lubiły spędzać czas na polowaniach. Na      (np.: głuszca, puszczyka mszarnego, lelka czy dzięcio-
              początku XX wieku zabito ostatniego wolno żyjącego       ła białogrzbietego), gadów (m.in. zaskrońca, jaszczurki
              osobnika z występującego w naszym regionie podga-        zwinki i żyworodnej, żmii i padalca) i płazów (np.: ku-
              tunku żubra nizinnego. Na szczęście przetrwały zwie-     maka nizinnego, rzekotki drzewnej, żaby moczarowej
              rzęta bytujące w niewoli, zaś w 1923 r. powołano Mię-    czy traszki grzebieniastej). Na razie wspomnieliśmy je-
              dzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubra. Jego dzia-        dynie o kręgowcach, a przecież około 95% zarejestro-
              łacze postawili sobie za zadanie odtworzenie gatunku,    wanych gatunków to bezkręgowce, w tym owady, jak
              co się w dużym stopniu udało. Dziś na świecie żyje bli-  np. rzadki chrząszcz bogatek wspaniały.
              sko 3,5 tysiąca tych wspaniałych zwierząt, z czego jed-
              na trzecia w Polsce. Polska część Puszczy Białowieskiej   LUdzIe PUSzCzy: Jednym ze zdeklarowanych zwo-
              stanowi dom dla ponad 400 żubrów. Zobaczyć je moż-       lenników ochrony puszczańskiej przyrody jest Adam
              na m.in. na terenie Uroczyska Czoło na skraju Polany     Wajrak, działacz ekologiczny, autor książek, dziennikarz
                                                                       „Gazety Wyborczej” i mieszkaniec wsi Teremiski, wy-
                                                                       budowanej na jednej z puszczańskich polan. Wajrak tro-
                                             Kosaciec syberyjski
                                                                       pi zwierzęta podczas swoich wędrówek po puszczy.
                                                                       W swoim domu opiekuje się także chorymi lub ranny-
                                                                       mi ptakami oraz czworonogami. Obserwacjami dzieli się
                                                                       z czytelnikami swoich książek i artykułów prasowych.
                                                                         Popularyzatorką puszczańskiej przyrody i zwolen-
                                                                       niczką jej ochrony była też zmarła przed kilku laty
                                                                       prof. Simona Kossak, biolog, kierowniczka Instytu-
                                                                       tu Badawczego Leśnictwa w Białowieży, autorka ksią-
                                                                       żek i popularnych audycji radiowych, córka Jerzego,
                                                                       wnuczka Wojciecha i prawnuczka Juliusza Kossaków.


                                                                       aRChIteKtURa I zaBytKI: Jak już wspomnia-
                                                                       no, Puszcza Białowieska była i nadal jest obszarem po-
                                                                       granicza; krzyżują się więc tutaj wpływy wielu kul-
                                                                       tur, podobnie zresztą, jak i na całym Podlasiu i Polesiu.
                                                                       Krainy te stanową tygiel nie tylko narodowy, ale i re-
                                                                       ligijny. Zamieszkują je bowiem zarówno katolicy, jak



        8       NASZA POLSKA. PARKI NARODOWE
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10