Page 7 - demo_ksiazki
P. 7
KTÓRY UCZONY BADAJĄCY WSZECHŚWIAT JEST NAJSŁAWNIEJSZY?
KTÓRY UCZONY BADAJĄCY WSZECHŚWIAT JEST NAJSŁAWNIEJSZY?
i
t
9
5
i
-
t
e
-
9
i
i
a
a
s
s
,
t
9
ń
ń
i
i
e
e
5
)
7
e
)
5
m
m
m
m
e
n
n
l
7
r
k
e
e
k
y
9
a
a
r
y
r
r
k
1
z
n
y
1
8
b
b
i
k
z
8
1
y
n
n
t
e
s
i
i
k
1
e
k
c
c
e
i
i
l
(
i
n
i
k
k
5
i
,
i
i
f
f
E
E
Albert Einstein (1879-1955), niemiecki i amerykański fizyk
A A
(
s
o
w
y
o
n
i
a
ż
a
u
o
a
d
z
o
h
j
o
z
d
c
k
e
n
g
s
o
ż
żydowskiego pochodzenia, jest uważany za uczonego, któ-
,
i
,
e
z
t
g
t
ó
n
e
-
a
u
w
e
c
y
s
p
k
r y p c h n ą ł b a d a n i a K o s m o s u n a n o w e t o r y . J e s t o n a u t o r e m
ry pchnął badania Kosmosu na nowe tory. Jest on autorem
ę
g
g
l
i
j
ogólnej i szczególnej teorii względności, dzięki którym mo-
o
w
z
c
d
i
g
k
m
n
o
o
k
ę
s
m
ó
j
e
y
t
l
n
r
ó
e
-
i
ś
c
e
t
n
ó
o
z
i
l
e
d
i
i
z
,
z
r
a
b
o
ę
i
i
m
ś
d
s
ć
l
y
r
d
t
s
i
o
b
u
r
b
m
w
i
i
a
y
i
z
e
n
y
z
-
u
ż
l
d
g
gliśmy bardzo zbliżyć się do zrozumienia budowy i struktu-
z
u
o
u
z
t
r
k
o
r y W s z e c h ś w i a t a . E i n s t e i n u s t a l i ł , ż e p r ę d k o ś ć ś w i a t ł a ( k t ó r a
ry Wszechświata. Einstein ustalił, że prędkość światła (która
ż
9
l
3
0
.
s
i
i
7
2
0
s
n
y
t
a
,
/
s
c
p
n
z
9
5
8
w
w próżni wynosi 299 792 458 m/s, czyli niemal 300 tys.
y
4
m
r
i
9
2
n
m
w
ó
e
o
i
l
y
n
n
e
t
m
n
i
z
i
e
a
i
e
d
s
o
n
ż
km/s) jest niezmienna niezależnie od punktu odniesienia
e
i
n
d
t
k
o
u
p
i
e
n
n
u
k
/
j
e
z
n
)
i
s
s
a
i
l
a
e
m
e
j
ę
i
e
i
a
u
s
z
r
m
p
o
s
c
d
ę
r
ś
o
k
ż
w
i
l
p
ą
s
m
b
y
z
I
ą
i
c
o
.
z
i
i
s
n
k
t
s
ę
a
i jest największą możliwą prędkością. Im szybciej porusza się
j
j
e
ą
w
t
i
e
i
o
t
r
,
obiekt, tym czas biegnie w nim wolniej. Obiekty poruszające
j
u
n
k
t
i
O
i
b
b
e
.
p
o
k
y
e
w
c
o
i
s
n
g
e
ą
z
a
c
j
l
e
s
i
n
w
m
y
b
e
m
z
a
się ulegają także skróceniu, a jednocześnie rośnie ich masa.
się ulegają także skróceniu, a jednocześnie rośnie ich masa.
Nie jesteśmy w stanie zaobserwować tego w naszym co-
Nie jesteśmy w stanie zaobserwować tego w naszym co-
d z i e n n y m d o ś w i a d c z e n i u , a l e s ą t o n i e z w y k l e w a ż n e d a n e
dziennym doświadczeniu, ale są to niezwykle ważne dane
dziennym doświadczeniu, ale są to niezwykle ważne dane
Albert Einstein
Albert Einstein do obserwacji obiektów kosmicznych o ogromnych rozmia-
do obserwacji obiektów kosmicznych o ogromnych rozmia-
o
i
o
n
h
z
m
c
c
g
d
y
o
s
a
z
o
t
c
ó
r
e
w
w
r
b
a
o
i
e
-
i
j
m
k
i
n
o
k
y
o
o
r
m
h
b
c
s
m
i
o
c
ś
i
p
r
.
i
ę
k
a
m
d
i
r
l
u
rach i poruszających się z wielkimi prędkościami.
z
ę
i
c
k
w
i
o
h
i
e
p
rach i poruszających się z wielkimi prędkościami.
r
a
s
c
j
h
a
c
y
ą
s
z
CZY WŚRÓD WYBITNYCH BADACZY
CZY WŚRÓD WYBITNYCH BADACZY
KOSMOSU BYŁY TAKŻE KOBIETY?
KOSMOSU BYŁY TAKŻE KOBIETY?
i
ł
ł
t
i
y
c
c
j
j
y
.
w
i
z
y
e
y
y
B
e
B
e
s
c
c
w
e
s
y
z
.
d
i
,
d
z
ą
z
ą
ś
ś
a
a
,
i
t
ś
O O
i
Oczywiście. Były i są, a dziś jest
i
ś
s
i
s
a
i
y
n
ich coraz więcej. Jedną z najwybitniej--
ę
j
w
c
e
n
e
w
e
i
h
z
r
b
o
c
n
d
ą
j
c
.
z
t
i
i
j
J
a
y
c
h
szych była Cecilia Payne-Gaposchkin n
s
z
ł
a
i
b
y
C
P
y
a
h
l
i
a
i
a
G
o
p
s
c
n
-
e
k
e
c
r
-
a
1
y
a
m
s
-
9
o
e
ń
k
0
)
s
(
k
k
(1900-1979), angielsko-amerykańska a
7
,
n
g
1
a
0
l
9
9
e
i
c
d
uczona, która badała widma gwiazd. .
u
g
r
m
ó
a
w
d
z
,
a
a
i
ł
a
n
a
b
k
z
a
i
t
o
w
d
a
S w o j ą k a r i e r ę z a c z y n a ł a w l a t a c h 2 0
Swoją karierę zaczynała w latach 20. .
XX wieku, kiedy jeszcze powszechnie
XX wieku, kiedy jeszcze powszechnie
lekceważono kobiety w świecie nauki
lekceważono kobiety w świecie nauki
i odmawiano uznawania ich odkryć. To
i odmawiano uznawania ich odkryć. To
ona właśnie ustaliła, że najczęściej we
ona właśnie ustaliła, że najczęściej we
Wszechświecie występującym pierwiast-
Wszechświecie występującym pierwiast-
kiem jest wodór i że gwiazdy składają
kiem jest wodór i że gwiazdy składają
się głównie z wodoru. To m.in. dzięki jej
się głównie z wodoru. To m.in. dzięki jej
odkryciom możliwe stały się badania re-
odkryciom możliwe stały się badania re-
akcji termojądrowych, które sprawiają, że
akcji termojądrowych, które sprawiają, że
gwiazdy świecą.
gwiazdy świecą.
Cecilia Payne-Gaposchkin
Cecilia Payne-Gaposchkin
13 13 13
