Page 4 - demo_ksiazki
P. 4
starożytni
st aro ż y tni
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
badac
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
ze
badacze
badacze
badac ze
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
tni c
ali cał
tni c
tni c
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
ali cał
tni c
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
aro
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
tni c
tni c
aro
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
aro
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
z
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ą
ą
ą
ą
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
zerp
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
zerp
zerp
zerp
zerp
ż
ż
zerp
zerp
tni c
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y st
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y st
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
y st
y st
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
ą swoj
y st
y st
y st
y st
ą swoj
ą swoj
y st
y st
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
y
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y
y
y
y st
y st
y
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
y st
y st
y st
tni c
y st
y st
C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C
ali cał
ali cał
y st
y st
Czy starożytni czerpali całą swoją
ali cał
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
tni c
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y st
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
tni c
tni c
tni c
y
tni c
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
zę o k
wied
zę o k
zę o k
zę o k
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
zę o k
zę o k
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wiedzę o kosmosie z mitów?osmosie z mitów?
wied
wied
wied
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
osmosie z mitów?
wied
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
wied
wied
wied
wied
wied
zę o k
zę o k
wied
wied zę o k osmosie z mitów?
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
wied
wied
wied
wied
wied
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
wied
wied
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
wied
wied
zę o k
zę o k
wied
wied
wied
wied
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
wied
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
zę o k
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
o
o
o
o
w
w
o
o
o
o
o
o
o
o
o
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
p
p
e
e
e
e
e
p
p
p
p
p
p
p
p
p
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
e
e
e
e
e
e
z
e
e
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
p
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
p
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
w
ż
ż
ż
ż
ż
ż
z
z
z
ż
ż
z
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
z
z
z
z
z
z
s
s
s
z
z
z
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
u
u
u
w
u
u
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
u
u
u
u
u
u
w
w
w
u
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
u
u
u
u
u
u
ż
ż
ż
u
u
ż
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
o
o
o
o
o
o
a
a
a
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
w
w
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
a
a
a
a
a
a
a
d
d
a
a
a
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
d
d
d
s
s
d
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
d
d
d
d
d
d
o
o
o
d
d
d
z
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
z
z
z
z
z
z
z
z
w
w
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
w
w
c
w
w
w
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
z
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
a
a
a
s
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
a
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
z
z
z
a
a
a
z
z
z
z
z
z
z
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
c
c
c
c
c
c
c
y
y
y
c
c
c
y
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
y
y
e
y
y
y
e
e
e
e
e
e
e
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
c
n
n
n
n
n
n
n
h
h
h
n
n
h
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
h
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
h
h
h
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
d
d
d
d
d
d
d
a
a
a
d
d
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
a
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
d
d
d
d
d
d
d
d
u
u
d
d
d
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
d
d
d
a
a
a
d
d
d
d
d
d
d
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
d
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
z
e
e
z
z
z
e
e
e
e
e
e
e
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
e
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
e
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
n
n
n
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
d
d
d
z
z
d
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
n
z
z
z
z
z
z
z
z
z
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
s
a
a
a
s
a
a
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
w
w
w
w
w
w
w
w
ó
ó
w
w
w
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
w
w
w
w
w
w
d
d
d
d
d
d
d
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
z
w
w
w
z
z
w
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
d
w
w
w
d
w
w
w
w
w
w
w
w
w
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
ą
ą
ą
r
r
ą
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
w
w
w
w
w
w
w
w
w
r
w
w
w
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ą
ą
e
ą
ą
ą
e
e
e
e
e
e
e
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
k
k
k
k
k
k
k
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
k
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
k
k
w
w
w
w
w
w
w
w
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
b
b
b
b
b
b
b
o
o
o
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
d
d
o
o
o
o
o
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
s
s
s
e
s
s
s
s
s
s
s
s
s
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
s
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
b
b
b
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
b
b
e
b
b
b
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
e
e
e
e
e
e
e
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
e
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ż
ż
ż
e
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
a
a
a
a
a
a
a
a
a
b
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l e ż
Ależ skąd! Już od najdawniejszych czasów ludzie prowadzili uważne obserwacje nieba
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
b
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
b
b
b
b
b
b
b
e
e
e
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ż
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
a
a
a
s
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
n
n
n
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
c
c
c
e
e
e
c
c
c
c
c
c
c
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
n
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
ż
ż
ż
ż
ż
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
ż
e
e
e
ż
e
e
e
e
e
e
e
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
e
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
e
e
e
e
e
e
ż
ż
ż
ż
ż
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ż
J
J
J
ż
J
J
J
J
J
J
J
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
e
n
n
n
n
n
u
n
n
n
u
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
n
n
n
a
n
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
u
u
u
u
u
u
e
e
e
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
n
n
n
n
n
n
ż
ż
ż
n
n
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
a
ż
a
ż
a
ż
ż
ż
ż
ż
ż
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
u
a
a
u
a
J
ż
ż
a
a
ż
ż
ż
ż
a
a
a
a
a
a
a
a
J
J
J
J
J
J
J
J
J
J
ż
ż
J
J
J
J
r
r
r
s
s
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
s
s
s
s
s
r
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
z
z
z
z
r
r
z
s
s
s
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
b
b
b
p
b
b
b
b
b
b
b
b
b
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
b
p
p
p
b
e
e
p
p
p
p
p
p
p
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
p
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
b
b
ł
ł
ł
b
b
b
b
b
b
b
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
p
p
ł
p
p
p
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
p
ł
ł
ł
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
ł
p
p
ł
p
p
p
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
p
ł
ł
ł
ł
ł
ł
p
ł
ł
ł
p
ł
ł
z
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
d
d
i
d
d
d
d
d
d
k
k
k
k
k
i
i
k
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
i
i
i
i
i
e
e
e
e
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
i
i
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
e
e
e
e
e
e
z
e
e
a
e
a
a
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
p
p
k
k
p
p
p
p
p
k
k
k
k
k
k
k
k
k
z
z
z
z
z
z
z
z
z
p
p
p
p
p
z
z
p
p
z
z
z
z
z
e
k
e
e
z
z
z
z
z
z
z
z
z
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
a
a
a
a
ą
ą
ą
ą
ą
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
ą
a
a
a
a
a
a
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
i
i
i
i
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
s
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
s
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
s
s
s
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
a
a
w
w
a
a
a
a
a
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
a
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
s
s
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
a
a
w
w
w
w
w
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
t
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
o
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
i
i
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
a
a
a
a
a
i
i
a
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
c
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
c
a
a
a
a
a
a
s
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
s
s
s
s
s
i
s
s
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
s
i
s
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
s
s
s
s
a
a
a
a
a
i
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
s
s
ś
ś
s
n
n
s
s
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
s
s
n
s
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
i
i
i
i
i
e
e
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ś
ś
s
s
ś
ś
ś
ś
ś
s
e
e
e
e
e
s
s
e
s
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
i
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
h
h
h
h
h
h
h
h
h
e
h
e
e
h
h
h
h
h
h
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
a
a
a
a
a
a
a
a
a
h
h
h
h
h
a
a
a
a
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
e
o
o
o
o
o
o
e
o
o
o
o
e
e
e
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
e
e
e
e
e
e
e
e
e
h
h
h
h
h
h
e
h
h
h
o
o
o
o
o
h
h
h
h
o
o
o
o
o
o
o
o
o
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
u
c
c
u
u
u
u
u
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
d
c
d
d
c
c
c
c
c
c
d
c
c
d
d
d
d
d
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
r
r
r
r
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
c
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
c
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
c
c
c
c
c
c
c
c
c
a
a
a
a
a
a
c
a
a
d
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
c
c
c
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
c
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
.
.
c
c
.
.
.
.
.
c
c
i
c
c
c
c
c
c
.
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
.
.
i
.
m
m
m
m
m
i
i
i
i
i
i
i
i
i
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
o
o
o
o
o
o
o
o
o
h
h
h
h
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
h
m
m
m
m
m
h
h
m
h
m
m
m
m
m
m
m
m
m
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
i
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
i
i
i
i
i
i
i
i
i
P
P
P
P
P
P
P
P
P
n
n
n
n
n
n
n
n
n
ą
n
ą
ą
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
ą
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
n
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
c
c
c
c
c
ą
ą
ą
ą
ą
n
n
n
n
n
n
n
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ą
ą
ą
ą
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
n
n
n
n
n
o
o
n
o
n
n
n
n
n
n
n
n
n
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
n
k
k
k
k
k
n
n
n
n
k
k
k
k
k
k
k
k
k
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
o
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
n
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
k
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
z
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
z
k
k
k
k
k
k
k
k
k
o
o
o
o
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
i
o
o
i
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
c
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
c
o
o
o
o
o
o
o
o
o
c
c
c
c
c
o
o
c
c
o
c
c
c
c
c
c
c
c
c
o
o
o
o
o
c
c
o
c
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
e
e
c
c
c
c
c
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
i
i
i
i
i
ł
ł
i
i
ł
ł
b
ł
ł
b
b
b
b
b
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
ł
ł
ł
ł
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
l
l
l
l
l
l
l
l
r
r
r
r
l
r
r
p
p
p
p
p
p
p
p
l
l
l
l
l
l
l
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
p
i
p
p
p
p
p
p
p
p
p
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
p
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
p
p
p
p
p
p
p
p
p
i
i
p
p
p
p
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
a
t
t
t
t
a
a
a
t
t
t
t
t
t
t
t
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
i
i
i
i
i
i
i
d
d
d
d
d
d
d
d
t
t
i
t
t
t
t
i
i
i
i
i
i
i
i
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
w
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
r
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
l
l
o
l
l
l
l
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
l
a
a
a
a
n
n
a
a
a
a
a
a
a
a
a
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
l
l
d
d
d
d
l
l
l
l
l
l
l
l
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
a
a
a
d
d
d
d
d
d
d
d
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ć
i
i
i
i
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
ć
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
i
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ź
ę
ę
ę
ź
ź
ź
ź
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
o
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i starali się odnaleźć prawidłowości rządzące ruchem ciał niebieskich. Podobno kapłani sta-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
t
t
t
t
d
d
t
d
t
t
t
t
t
t
t
t
t
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
i
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
n
n
n
n
n
n
o
o
o
o
o
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
o
o
o
o
o
o
o
d
d
d
o
d
d
n
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
o
s
s
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
e
e
e
e
e
e
e
e
a
a
d
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
ż
o
ż
ż
ż
o
u
u
u
o
o
o
u
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
u
u
u
u
u
u
u
g
g
g
u
u
g
ż
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
ż
ż
ż
ż
d
d
d
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
d
d
d
ż
d
d
o
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
o
o
B
B
B
o
o
o
e
o
o
o
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
o
o
o
o
o
o
o
n
n
n
n
n
n
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
k
k
B
B
B
B
B
B
B
B
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
d
d
d
e
e
e
d
k
k
k
d
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
B
B
o
B
B
B
o
o
o
o
o
o
B
d
n
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
o
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
o
o
o
o
o
o
i
i
b
b
i
i
i
d
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
o
d
d
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
b
b
b
b
b
b
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
a
a
a
r
r
r
a
a
a
a
a
a
a
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
a
a
a
a
a
a
r
r
r
r
r
r
r
r
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
r
r
r
r
r
r
r
i
i
i
r
r
r
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
i
i
i
a
a
a
i
i
i
i
i
i
i
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
a
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
a
a
a
ć
ć
ć
a
a
a
w
a
a
a
w
w
w
a
w
w
w
a
a
a
a
a
a
a
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
a
r
r
a
a
a
r
r
r
r
r
r
r
a
i
i
i
i
i
i
i
a
a
a
i
a
a
i
i
i
w
w
i
i
i
i
i
i
i
i
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
i
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
e
e
e
e
e
e
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ż
i
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
i
n
n
n
n
n
n
n
i
i
i
i
i
i
n
n
n
i
i
n
n
n
n
n
n
n
n
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
d
d
d
d
d
d
d
e
e
e
e
e
e
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
u
u
u
u
u
u
u
a
a
a
u
a
a
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
g
g
g
g
g
g
g
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
a
a
a
i
i
a
a
u
u
u
u
u
u
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
i
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
i
i
i
ż
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ż
ż
ż
g
g
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
i
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
j
j
j
c
c
j
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
i
i
i
n
n
n
n
n
n
n
i
E
E
E
E
E
E
E
m
m
m
E
j
m
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
m
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
m
m
m
m
m
m
m
i
i
i
m
m
m
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
o
o
i
l
l
l
i
l
l
l
i
i
i
d
d
d
d
d
d
ż
l
l
l
ż
ż
ż
m
m
m
m
m
m
m
j
j
j
m
m
j
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
j
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
m
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
l
l
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
i
m
m
i
i
i
m
m
m
m
m
m
m
n
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
ą
ą
ą
ą
ą
ą
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
i
i
ą
ą
ą
i
ą
ą
ą
i
i
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
m
m
m
m
m
m
m
m
m
i
m
m
m
i
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
i
i
i
i
i
i
i
i
j
j
i
i
i
m
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
m
m
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
s
s
s
i
s
s
s
j
j
j
s
s
s
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
j
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
d
d
d
d
d
d
d
e
e
e
d
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
o
e
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
u
u
l
u
u
u
l
l
o
o
l
l
l
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
o
o
o
o
o
o
d
d
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
u
u
u
u
u
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
g
g
g
g
g
g
ć
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ę
ę
ę
ę
ę
ę
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
l
l
l
l
l
l
l
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
l
l
l
l
l
l
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
t
t
t
t
t
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
ę
ę
ę
l
l
l
l
l
l
l
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
ę
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
i
i
i
i
i
i
i
ę
ę
ę
ę
ę
ę
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
l
l
l
l
l
l
l
l
l
y
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
t
t
t
t
t
t
t
t
i
i
t
t
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
i
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
y
y
y
w
y
y
y
y
y
y
y
y
y
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
n
n
p
n
n
n
p
p
p
p
p
p
p
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
p
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
p
ć
ć
p
p
p
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
rożytnego Egiptu i Babilonii umieli wyliczyć dokładną datę i miejsce obserwacji zaćmienia
r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
y
y
y
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
w
w
w
w
w
w
w
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
y
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
y
y
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
ć
o
o
o
o
o
o
o
o
a
a
o
o
o
i
i
i
i
i
i
i
i
i
o
i
i
i
a
a
a
a
a
a
a
a
i
i
i
a
i
i
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
i
i
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
o
o
o
ż
ż
o
o
o
o
o
o
o
o
i
i
i
i
i
i
i
ż
ż
ż
i
i
i
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
p
p
p
y
p
p
p
p
p
p
p
p
p
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
y
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
a
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ż
a
a
a
e
e
a
a
a
a
a
a
a
ż
ż
e
e
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
t
t
t
b
b
b
b
b
b
b
t
b
t
t
a
y
y
y
a
a
y
y
y
y
y
y
y
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
t
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
b
b
b
b
b
b
b
z
z
b
b
b
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
e
e
e
e
e
e
b
b
b
e
b
b
z
t
t
t
e
e
e
t
t
t
t
t
t
z
z
z
z
z
z
z
z
e
z
z
z
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
y
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
a
a
m
a
a
a
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
i
i
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
u
o
o
o
u
u
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
a
a
a
o
o
o
a
a
a
a
a
a
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
i
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
i
i
ć
ć
ć
ć
ć
ć
ć
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
e
e
e
y
y
a
e
e
e
e
e
e
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
e
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
m
ż
ż
m
m
m
o
o
o
ż
ż
l
i
i
i
i
i
i
i
m
m
i
i
i
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
m
i
i
i
m
m
i
i
i
i
i
i
i
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
c
c
c
i
t
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
n
n
n
i
i
n
n
n
n
n
n
n
i
t
t
i
t
t
t
i
i
i
i
i
i
i
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
i
e
i
i
e
e
e
i
i
i
i
i
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
i
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
i
i
e
i
i
i
e
j
j
j
e
j
j
e
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
i
i
i
i
i
i
i
e
e
e
i
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
i
i
i
i
i
i
i
e
e
e
i
i
e
e
i
i
i
e
e
e
i
i
i
i
i
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
n
n
n
n
n
n
n
n
n
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
c
c
c
c
c
c
n
c
c
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
t
t
t
t
t
ż
ż
t
ż
ż
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ż
e
e
e
e
e
e
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
c
c
c
n
n
n
n
c
c
c
c
c
c
c
n
c
c
c
c
n
n
c
n
n
n
n
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
n
n
n
n
n
n
c
c
c
c
c
c
ż
ż
ż
ż
ż
ż
c
c
c
c
ż
ż
c
c
c
c
c
c
c
ż
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
c
c
c
ż
ż
c
a
a
a
c
a
a
ż
a
a
a
d
d
a
a
a
a
a
a
a
d
a
a
a
a
a
a
a
ż
ż
a
a
a
a
ż
ż
ż
c
c
a
ż
ż
ż
ż
ż
ż
c
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
ż
ż
a
ż
a
a
a
a
a
d
a
a
d
d
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
d
c
d
d
c
c
c
c
c
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
c
c
c
c
c
a
a
c
a
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
z
z
d
d
z
z
z
z
z
d
ż
ż
ż
ż
ż
d
d
d
d
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ż
y
y
y
ż
ż
ż
ż
y
y
y
y
y
y
y
y
ż
c
c
c
c
c
c
c
c
c
ż
ż
c
c
c
c
y
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
d
y
y
y
y
c
ę
ę
ę
ę
z
z
ę
ę
z
z
z
ę
ę
ę
ę
z
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
z
ę
ę
ę
ę
z
ę
ę
ę
ę
z
z
z
ę
c
c
c
ę
ę
ę
ę
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
d
d
ę
ę
d
d
d
d
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
ę
d
y
y
y
y
y
y
y
y
d
d
d
d
y
y
ż
ę
d
d
d
d
d
d
d
d
d
ż
ż
d
d
d
d
d
y
y
ę
y
ę
ę
ę
ę
ę
d
d
ę
ę
ę
ę
ż
y
y
y
y
y
y
y
y
z
z
z
z
z
z
z
y
y
y
y
d
d
d
d
y
y
y
y
y
S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S
Słońca i Księżyca. Z pewnością potrafił to grecki filozof i badacz przyrody Tales z Miletu
y
z
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
y
y
y
y
z
z
z
y
ż
ż
ż
ż
y
y
ż
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
l
l
l
l
a
a
a
a
l
l
l
l
l
l
l
l
l
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
o
o
o
o
o
o
o
o
o
a
a
a
a
a
o
a
a
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
a
a
a
a
a
a
a
a
a
l
l
l
l
a
a
l
l
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
y
y
y
y
y
y
y
y
y
o
o
o
o
y
y
y
y
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
o
e
e
o
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
T
T
T
T
T
T
T
T
e
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
e
T
T
T
T
T
e
e
e
e
e
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
i
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
M
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
i
i
i
i
ń
ń
i
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
ń
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
c
c
c
c
c
c
c
c
c
s
s
s
s
s
s
s
s
c
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
c
c
e
e
e
e
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
e
e
e
e
l
l
e
l
e
e
e
e
e
e
e
e
e
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
c
c
c
i
i
i
c
c
c
c
s
s
c
s
c
c
c
c
c
c
c
c
c
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
ł
u
u
u
u
u
u
r
r
r
r
r
r
r
r
r
u
u
u
u
r
r
r
r
z
z
z
z
z
ł
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
r
r
r
r
r
s
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
t
t
t
t
ł
ł
t
ł
t
t
t
t
t
t
t
t
t
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
t
t
t
t
t
t
t
t
t
y
y
y
y
y
t
y
y
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
z
z
z
z
z
z
z
z
z
ł
ł
ł
ł
z
z
z
z
i
i
i
i
i
i
i
i
i
p
p
p
p
u
u
u
u
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
u
u
u
u
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
u
u
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
u
s
u
u
u
u
u
u
s
s
s
s
s
s
s
s
s
u
u
u
u
s
s
u
u
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
u
p
p
p
p
p
u
u
u
u
u
u
u
u
u
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
d
d
d
d
d
d
d
d
d
ł
d
i
i
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
y
y
y
y
y
o
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
o
i
i
i
i
i
i
i
i
i
o
o
o
o
i
i
o
o
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
t
t
t
t
t
t
t
t
t
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
y
y
y
y
t
t
t
t
t
t
t
t
t
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
K
K
r
K
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
o
r
o
o
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
a
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
l
l
l
l
l
l
r
r
r
r
r
r
r
r
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
l
l
l
l
l
l
r
r
r
l
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
n
n
t
n
n
n
t
t
t
t
t
t
n
n
n
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
i
i
i
i
i
i
t
t
t
i
t
t
i
t
t
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
e
e
e
z
e
e
e
e
e
e
e
e
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
e
z
z
z
z
z
z
z
z
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
e
e
e
o
o
o
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
o
o
o
o
o
e
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
r
r
r
r
r
r
o
o
o
r
o
o
o
t
t
o
o
o
t
t
t
t
t
t
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
r
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
r
r
r
o
o
r
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
o
o
t
t
t
o
o
t
o
o
o
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
f
f
f
f
f
f
ł
ł
ł
f
f
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
f
i
Z
Z
Z
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
i
i
i
i
i
i
i
ł
ł
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
ł
c
c
ł
ł
ł
c
c
c
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
i
ł
ł
ł
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Z
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
Z
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
f
f
f
f
f
f
f
Z
Z
f
f
f
f
ł
ł
ł
i
i
ł
f
f
f
ł
f
f
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
f
f
f
f
f
f
w
w
w
f
f
f
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
w
w
n
n
w
w
w
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
w
w
w
w
w
w
w
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
w
w
w
n
n
n
w
w
w
w
w
w
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
f
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
w
w
w
w
w
w
c
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
w
w
w
w
f
f
f
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
e
c
c
c
c
c
c
i
i
i
c
c
i
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
p
p
p
i
p
p
c
c
c
p
p
p
c
p
p
p
g
p
p
c
c
c
c
c
c
g
g
g
g
g
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
i
c
i
i
i
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
c
c
c
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
g
g
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
g
g
g
g
g
g
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
ś
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
p
p
p
p
p
p
b
b
b
p
p
p
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
i
a
a
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
ą
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
ą
ą
ą
c
c
c
ą
ą
ą
ą
ą
ą
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
ą
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
ą
ą
ą
a
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
o
o
o
o
o
o
e
o
o
o
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
r
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
r
r
r
r
r
p
p
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
p
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
p
p
p
p
p
f
f
p
p
p
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
e
o
e
e
e
o
o
o
o
o
e
e
e
o
o
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
f
f
p
p
p
g
g
f
f
f
g
g
g
g
g
g
p
g
g
g
g
p
p
p
p
p
g
p
g
g
g
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
g
e
e
e
p
e
e
e
p
p
e
e
e
p
r
r
r
r
r
r
p
p
p
r
r
p
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
ś
ś
g
ś
ś
ś
a
a
a
g
a
a
r
g
g
g
g
g
g
ś
f
f
ś
ś
ś
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
p
r
g
r
f
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
2
l
l
l
l
2
l
l
l
l
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
a
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
l
l
l
l
l
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
i
2
2
i
i
i
2
2
2
2
2
2
i
i
i
6
i
i
i
i
i
i
i
i
2
2
2
ł
ł
ł
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
ł
ł
2
2
2
6
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
6
6
6
i
i
6
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
2
2
2
2
ł
ł
ł
ł
2
2
2
2
2
2
2
ł
ł
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
l
l
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
m
m
m
e
e
m
m
m
m
m
m
m
l
e
e
f
l
l
e
e
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
e
a
e
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
a
a
a
e
e
a
a
a
a
a
a
a
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
f
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
a
a
a
a
a
a
2
l
l
2
2
2
l
r
r
r
f
f
f
o
o
o
r
o
o
l
f
f
l
l
l
f
f
f
f
f
f
o
r
r
r
l
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
l
l
l
l
l
l
r
l
l
f
e
l
l
f
f
f
f
f
f
f
f
f
r
r
f
e
f
f
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
o
m
m
o
o
o
r
r
r
r
r
r
r
f
f
f
r
r
r
f
f
r
f
f
f
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
a
a
a
c
a
a
a
a
a
a
a
a
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
e
c
c
e
e
e
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
a
a
a
a
a
a
a
a
t
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
e
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
b
b
b
b
b
b
b
k
k
b
b
b
b
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
e
e
e
k
k
e
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
a
o
o
a
a
a
o
o
o
o
o
o
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
a
ł
ł
ł
ł
ł
ł
o
o
o
ł
ł
o
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
o
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
o
o
o
o
o
o
o
a
a
o
o
o
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (ok. 625-545 p.n.e.). Tales badał też położenie gwiazd i gwiazdozbiorów na firmamencie
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
o
o
o
o
o
o
o
o
a
o
o
o
a
d
d
d
a
a
d
d
d
d
d
d
d
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
ł
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
e
e
e
e
e
e
e
e
ł
e
e
e
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
i
i
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
s
s
s
p
p
p
s
s
s
s
s
s
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
o
o
o
o
o
o
p
p
p
p
p
p
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
m
s
s
s
m
m
m
m
m
m
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
o
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
6
6
6
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
a
a
a
a
a
a
a
o
o
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
a
a
a
a
e
a
a
a
a
a
a
a
a
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
ż
b
b
ż
ż
ż
b
b
b
b
b
b
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
b
n
n
n
b
b
n
n
n
n
n
n
n
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
s
s
s
m
m
s
s
s
s
s
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
)
)
)
.
.
)
)
)
)
)
)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
)
)
)
)
)
)
)
r
)
)
)
5
5
5
g
g
5
5
5
5
5
5
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
5
5
5
5
5
5
g
g
5
5
5
)
)
)
)
)
)
.
.
.
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
g
g
)
g
g
g
)
)
g
.
g
.
.
.
g
g
g
g
g
g
.
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
.
.
.
.
.
.
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
)
)
)
i
i
)
)
)
)
)
)
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
)
)
)
)
.
)
.
.
.
.
.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
g
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
w
w
w
w
w
w
.
.
.
w
.
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
.
.
w
w
w
w
w
w
.
w
w
w
w
w
w
.
.
.
w
w
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
w
w
w
.
w
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
w
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
o
o
o
o
o
o
ó
ó
ó
o
o
o
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
o
ó
ó
ó
g
g
g
g
g
.
.
.
.
.
.
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
ó
o
o
o
ó
ó
ó
ó
ó
ó
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
w
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
ó
ó
ó
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
.
o
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
b
b
b
b
b
z
z
z
z
z
z
b
d
d
d
d
d
b
b
b
b
b
b
b
b
b
z
z
b
b
b
b
b
b
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
i
b
i
z
i
b
b
b
b
b
b
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
z
z
z
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
d
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
e
e
e
e
e
e
e
5
e
e
e
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
d
e
e
d
d
d
d
d
d
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
z
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
o
o
o
4
o
o
o
o
o
o
o
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
4
4
4
4
4
i
i
i
i
i
4
4
4
4
4
4
.
.
4
4
4
4
4
4
o
o
o
4
4
4
4
4
4
.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
i
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
.
.
.
.
.
.
i
.
.
.
.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
T
T
T
n
T
T
T
T
T
T
T
n
n
n
n
n
.
.
.
.
.
.
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
z
z
z
z
z
z
n
n
n
z
n
z
T
T
T
T
T
T
z
z
T
T
T
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
p
n
p
e
e
e
e
e
e
.
.
.
.
.
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
.
.
.
.
.
.
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
n
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
n
n
n
n
n
n
z
z
n
n
n
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
n
z
n
n
z
T
T
T
z
T
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
n
n
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
a
a
a
i
i
a
a
a
a
a
a
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
i
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
i
5
5
5
i
i
i
i
i
i
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
n
n
n
n
n
n
a
a
a
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
a
a
a
n
n
a
a
a
a
a
a
n
a
a
a
a
a
a
n
n
n
a
n
n
n
n
5
5
5
n
n
n
n
n
n
5
a
a
a
a
a
a
5
5
5
a
a
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
5
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
.
.
.
i
i
.
i
i
i
.
.
i
i
i
i
.
i
i
i
i
i
i
i
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
i
i
i
i
i
i
i
a
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
g
g
g
g
g
d
d
d
g
d
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
d
d
d
d
d
d
w
w
w
w
w
d
d
d
d
d
d
g
g
d
d
d
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
g
w
g
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
g
g
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
g
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
d
d
d
d
d
-
-
-
d
-
-
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
-
-
-
-
-
g
g
g
-
-
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
w
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
o
o
o
o
o
o
o
o
o
r
r
r
r
t
t
r
t
w
w
o
o
o
o
o
o
o
o
o
t
t
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
g
g
g
g
w
r
w
w
g
g
g
g
g
g
g
g
g
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
n
n
n
n
n
n
n
n
n
y
g
y
y
g
y
y
y
y
y
y
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
niebieskim i tworzył zasady nawigacji dla żeglarzy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
o
o
t
t
o
o
o
o
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
r
r
g
t
r
r
r
r
g
t
g
t
t
g
g
g
g
y
y
y
y
t
t
t
t
y
y
y
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
w
w
w
w
w
w
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
i
i
w
w
w
w
i
i
i
i
i
i
i
i
i
w
a
a
a
a
a
a
a
a
a
w
w
w
w
a
a
w
a
a
a
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
w
e
e
e
e
e
w
e
e
e
e
e
e
e
e
w
e
w
w
i
w
w
i
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
e
i
w
e
e
e
e
i
w
w
w
w
i
i
i
i
i
y
e
e
e
y
y
w
y
y
e
y
y
y
y
t
t
t
t
t
t
t
t
t
w
w
w
t
w
w
w
w
t
w
w
o
w
w
w
w
w
o
w
w
t
t
o
o
o
o
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
w
i
i
i
w
w
t
i
i
y
y
t
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
i
i
i
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
i
s
i
s
s
s
i
i
i
i
i
i
ł
ł
ł
ł
ł
ł
s
s
s
s
s
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
l
s
s
s
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
ł
a
e
a
d
d
e
e
e
e
e
e
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
d
a
a
a
a
a
a
d
d
d
a
d
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
ł
s
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
e
e
e
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
s
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
s
e
e
a
a
a
a
a
a
e
e
e
e
e
k
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
k
k
k
ż
k
k
k
k
k
k
k
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
ż
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
k
ż
ż
ż
ż
ż
k
k
k
k
k
k
k
e
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
a
a
a
a
a
a
g
g
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
a
a
s
s
s
a
a
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
z
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
g
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
g
g
g
g
g
z
z
z
z
z
z
a
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
c
c
c
d
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
i
i
i
y
i
i
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
i
i
i
i
i
i
z
z
z
i
z
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
z
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
z
z
z
z
z
i
i
i
i
i
i
y
y
y
y
y
y
z
z
z
z
z
y
y
z
z
z
y
y
y
y
y
y
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
i
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
a
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
i
i
i
i
i
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
i
i
i
i
i
i
r
r
i
i
i
r
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
z
z
z
z
z
z
i
i
i
z
z
z
z
z
i
i
z
i
i
i
z
z
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
s
s
s
s
s
s
a
a
a
a
a
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
e
e
e
a
e
e
a
a
e
e
e
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
s
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
i
a
i
i
i
a
a
a
a
a
a
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
a
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
a
a
a
a
a
a
j
j
j
a
j
i
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
y
y
i
i
i
i
i
i
a
a
a
a
a
a
z
z
z
a
z
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
a
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
a
a
a
a
a
a
j
j
a
j
j
j
Jakie problemy najbardziej zajmowały antycznych astronomów?
Jakie problemy najbardziej zajmowały antycznych astronomów?
Wi el u st a r o ż ytn ych u cz o n ych p r óbo w ał o r o z wi ą z a ć z a ga d-
Wielu starożytnych uczonych próbowało rozwiązać zagad-
k ę wi d ocz n e go z Zi e mi ru ch u ci ał ni ebi eski ch po f i rm a m e n ci
kę widocznego z Ziemi ruchu ciał niebieskich po firmamencie. e.
a
s
e
c
Anaksymandra z Miletu (ok. 610-546 p.n.e.) obserwacje nieba eba
A
n
a
s
je ni
r
etu (ok. 610-546 p
.n.e.) ob
d
ym
rw
ak
a z Mil
n
doprowadziły do wniosku, że wszystkie gwiazdy krążą wokół
doprowadziły do wniosku, że wszystkie gwiazdy krążą wokół
Gwiazdy Polarnej. Eudoksos z Knidos (ok. 408-355 p.n.e.) uznał,
Gwiazdy Polarnej. Eudoksos z Knidos (ok. 408-355 p.n.e.) uznał,
że Ziemia jest centrum Wszechświata, a ciała, które widzimy na
że Ziemia jest centrum Wszechświata, a ciała, które widzimy na
niebie zawieszone są na wirujących wokół niej ze stałą prędkoś-
niebie zawieszone są na wirujących wokół niej ze stałą prędkoś-
cią sferach. Według Eudoksosa, sfer tych miała być ogromna
cią sferach. Według Eudoksosa, sfer tych miała być ogromna
liczba, a wszystkie miały mieć wspólny środek w samym środku
liczba, a wszystkie miały mieć wspólny środek w samym środku
Ziemi. Dopiero astronom Arystarch z Samos (ok. 310–230 p.n.e.)
Ziemi. Dopiero astronom Arystarch z Samos (ok. 310–230 p.n.e.)
doszedł do wniosku, że Ziemia oraz planety krążą wokół Słońca.
doszedł do wniosku, że Ziemia oraz planety krążą wokół Słońca.
Wyliczył także ruch wirowy Ziemi wokół własnej osi. Nieste-
Wyliczył także ruch wirowy Ziemi wokół własnej osi. Nieste-
ty, Arystarch uznał, że orbity planet są koliste, nie wiedział, że
ty, Arystarch uznał, że orbity planet są koliste, nie wiedział, że
w rzeczywistości są eliptyczne. Obliczenia nie potwierdzały jego
w rzeczywistości są eliptyczne. Obliczenia nie potwierdzały jego
Anaksymander z Miletu
teorii, która została przez starożytnych astronomów odrzucona.
teorii, która została przez starożytnych astronomów odrzucona. Anaksymander z Miletu
6 6 6