Page 11 - demo_ksiazki

Jak powstają gwiazdy neutronowe?
Jak powstają gwiazdy neutronowe?
Jak powstają gwiazdy neutronowe?
i
i
ę
o
ę

w
w

c
c
z
o
z
y
y
s
k
k
o
s
o

b

n
y
b
h
u
h
u
u
j
j
P P
w
u
Powstają po wybuchu największych białych
y
n
a
w
a
s
ł
y
ą
y
a
i
a
ł
s
c
j
t
a
j
a
ą
c
t
h
h
i
c

h
h
p
w

w
b
p
c
b
k a r ł ó w l u b t e ż , g d y d o w y b u c h u n i e d o j d z i e , a m a
karłów lub też, gdy do wybuchu nie dojdzie, a ma--
a
a
r
o
i
r
i
p
a
ł

k
b

e
a
g
a
a
z

ł

j
d
i
ę
ę
g
o
n
r
m
o
o

g
e
s
i
d
t
ś
n
e
e
o
i

c
t teria białego karła zapadnie się do ogromnej gęstości. .
s
k
a

r
e
t
ę
s
a
i
g

n
j

t
d
e
e

t
s
j
w
e
o
w

l
e
i
t

y
k
w
a
p
Materia supernowej jest wtedy tak wielka i gęsta, ,
M

a
i
a
t
r
e
s
u
że zaczyna się zapadać. Powstaje wówczas gwiaz--
ż e z a c z y n a s i ę z a p a d a ć . P o w s t a j e w ó w c z a s g w i a z
Gwiazda neutronowa d a o b a r d z o m a ł e j ś r e d n i c y d o 3 0 k i l o m e t r ó w ( d l
Gwiazda neutronowa
da o bardzo małej średnicy do 30 kilometrów (dla a
p o r ó w n a n i a : ś r e d n i c a S ł o ń c a w y n o s i o k . 1 , 3 9 m l
porównania: średnica Słońca wynosi ok. 1,39 mln n
k
k
km). Jest jednak niezwykle gęsta. Kawałek jej ma--
z
j
w
)
a
m
y
w
a
K

.
ę
j
a
k
s
t
ł
e
l
e

e

g
d
e
m
e

t
s

n
a
J

k

e
a
j
.
i
n
a
w
k
n
i
Z
i
y
y
k
ł
i
e
c
m
ś
b
a
l
ż

a
i

t
w
i

r
c
i
k
u

p
k
i
s
n
o
o
e

t terii wielkości kostki cukru ważyłby na Ziemi ponad d
e
r
o
u
100 mln ton, a to mniej więcej tyle, ile ważyłyby dwa
100 mln ton, a to mniej więcej tyle, ile ważyłyby dwa
miliony nowoczesnych czołgów.
miliony nowoczesnych czołgów.
Czym są pulsary?
Czym są pulsary?
Czym są pulsary?
a
a
z
w
i
i
k
e
k
t
t
N N
Niektóre gwiazdy neutronowe bardzo szyb-
i
e
i
ó

g
w
g
r
ó
r
e
e
d
r
r
z
z
d
a

e
a
b
b
o
b
y
y
-
-
b
z

o
z
s
s
e
e
n
n
u
u
e

d
d
z

y
y
t
o
n
n
w
w
o
o
r
r
t
o
ko wirują i emitują wiązkę promieniowania elek-
ko wirują i emitują wiązkę promieniowania elek-
tromagnetycznego, wykrywalną, kiedy jej źródło
tromagnetycznego, wykrywalną, kiedy jej źródło
skierowane jest w kierunku Ziemi. Gwiazdy takie
skierowane jest w kierunku Ziemi. Gwiazdy takie
nazywamy pulsarami. Ponieważ częstotliwość
nazywamy pulsarami. Ponieważ częstotliwość
docierającego do Ziemi promieniowania jest bar-
docierającego do Ziemi promieniowania jest bar-
dzo regularna, niektóre pulsary są obserwowane
dzo regularna, niektóre pulsary są obserwowane
jako niezwykle dokładne zegary.
jako niezwykle dokładne zegary.
pulsar
pulsar
23 23 23