Page 3 - demo ksiazki
P. 3
Alexander Melville, Portret królowej Wiktorii Królowa Elżbieta II z mężem księciem Filipem
W 1642 r. wybuchła wojna domowa pomiędzy Karolem II a par- Wielka Brytania stała się największym światowym mo-
lamentem reprezentowanym przez Olivera Cromwella. Rojaliści carstwem.
ponieśli klęskę, a Karol I został ścięty w 1649 r. Był to jedyny mo- Od 1901 r., aż do chwili obecnej, w Wielkiej Brytanii panuje
ment w historii Anglii, gdy stała się ona republiką. Władzę kró- dynastia koburska, zwana od 1917 r. windsorską.
lewską przywrócono w 1660 r., a na tronie zasiadł syn Karola I – W sierpniu 1914 Wielka Brytania wypowiedziała Niemcom
Karol II. Po śmierci Karola II w 1685 r. na tron wstąpił jego brat Ja- wojnę. Razem z Francją i Rosją utworzyła tzw. ententę walczą-
kub II, którego rządy doprowadziły do kryzysu zwanego „chwa- cą z państwami centralnymi w I wojnie światowej. Chociaż en-
lebną rewolucją”. Jakub został zdetronizowany, a jego miejsce zajął tenta wygrała wojnę w 1918 r., to Imperium Brytyjskie zaczę-
Wilhelm Orański. Zwolennicy dynastii Stuartów ostatecznie zo- ło się kurczyć. W okresie międzywojennym usamodzielniła się
stali pokonani w 1746 r. w bitwie pod Culloden. Irlandia, Kanada, Australia i Nowa Zelandia.
W grudniu 1689 weszła w życie ustawa Bill of Rights, która Po ataku Niemiec na Polskę 3 września 1939 r. Wielka Bry-
praktycznie wprowadzała zwierzchność parlamentu nad wła- tania wypowiedziała Niemcom wojnę, ale militarnie zaanga-
dzą królewską. żowała się dopiero w 1940 r. Największym zagrożeniem dla
Wielkiej Brytanii była bitwa o Anglię (1940-1941). Starcie
Zjednoczone Królestwo (United Kingdom) sił lotniczych zakończyło się klęską niemieckiego Luftwaf-
W 1707 r. zawarta została unia realna pomiędzy Anglią i Szko- fe, lecz miasta brytyjskie bardzo ucierpiały podczas bom-
cją, co doprowadziło do powstania Zjednoczonego Królestwa. bardowań.
Kolejny akt unii z roku 1801 dodał jeszcze Irlandię i w ten spo-
sób powstało Zjednoczone Królestwo Wielkiej Bryta- Czasy współczesne
nii i Irlandii. Po II wojnie światowej Wielka Brytania utraciła status impe-
Zwycięstwo w wojnie siedmioletniej w 1763 r. uznaje się za rium. Niemal wszystkie jej kolonie uzyskały suwerenność do
początek powstania Imperium Brytyjskiego. Pod panowaniem końca lat 60. XX w. W ostatnich latach Wielka Brytania anga-
Wielkiej Brytanii znalazły się Kanada, Luizjana i Floryda, roz- żowała się w wiele konfliktów zbrojnych. W 1982 r. prowadzi-
poczęła się też kolonizacja Indii. ła z Argentyną wojnę o Falklandy, w 1991 r. oraz w 2003 r. bra-
Przegrana wojna o niepodległość kolonii amerykańskich ła udział w działaniach zbrojnych w Zatoce Perskiej skierowa-
i powstanie USA (1775-1783), chwilowo zmniejszyły brytyjskie nych przeciwko Irakowi.
terytorium posiadania. W 1997 r. rząd brytyjski zgodził się na referendum w Szko-
W 1793 r. Wielka Brytania przystąpiła do wojny przeciwko cji i Walii. W ich wyniku zarówno Szkocja, jak i Walia zyskały
rewolucyjnej i napoleońskiej Francji. Zwycięstwa pod Trafal- autonomię i własne, lokalne parlamenty w 1999 r.
garem z 1805 r. i pod Waterloo 1815 r. do dzisiaj uznawane są W 2016 r. w referendum obywatele Wielkiej Brytanii nie-
za jedne z największych sukcesów oręża brytyjskiego. znaczną większością głosów zadecydowali o Brexicie, czyli
W 1837 r. na tronie zasiadła królowa Wiktoria, której pa- opuszczeniu przez ich kraj Unii Europejskiej.
nowanie trwało całą epokę – 64 lata, do 1901 r. Wtedy też
Historia Anglii i Wielkiej Brytanii 3