Page 8 - DEMO_KSIAZKI
P. 8
BrAMA ZŁOtA
W GDAŃSKU
• obie fasady bramy są zwieńczone attykami, na
Miasto: Gdańsk, województwo pomorskie których ustawiono osiem rzeźb alegorycznych (po
Okres powstania: XVii wiek cztery z każdej strony).
• w dolnej kondygnacji, z arkadowym przejazdem
i symetrycznymi przejściami po bokach, widnieją
kolumny jońskie osadzone na wysokich cokołach.
LOKALiZAcJA w górnej, podzielonej rzędem arkadowych okien,
najbardziej reprezentacyjna ulica Gdańska – długa, widać kolumny korynckie.
przebiegająca przez całe Stare miasto – od strony za- • ściany pokrywają niderlandzkie elementy zdobni-
chodniej zamknięta jest Złotą Bramą. ta okazała budow- cze: stylizowane owoce, warzywa, szyszki i inne
la znajduje się na zakończeniu tzw. drogi królewskiej. motywy roślinne.
iNFOrMAcJe OGÓLNe OSOBLiWOści/ZWieDZANie
Złota Brama w Gdańsku została wzniesiona na począt- Złota Brama w Gdańsku to jeden z najcenniejszych
ku XVii w. w miejscu wcześniejszej średniowiecznej bu- zabytków architektury późnorenesansowej w polsce,
dowli. autorem projektu był abraham van den Bloc- o widocznych wpływach niderlandzkich i włoskich.
ke, a pracami budowlanymi kierował hans Strakowski. forma oraz symbolika bramy nawiązują do tradycji
architektura Złotej Bramy jest utrzymana w stylu ma- klasycznych. Brama pozbawiona funkcji obronnych
nieryzmu niderlandzkiego. w połowie XVii w. na ba- stała się swego rodzaju łukiem triumfalnym, alegorią
lustradzie budowli ustawiono osiem kamiennych figur. bogactwa i potęgi miasta.
Złota Brama pełniła wówczas funkcję reprezentacyjną
i obronną (po stronie zachodniej umieszczono żelazne cieKAWOStKi
wrota, kraty w oknach i brony ograniczające dostęp do figury wieńczące Złotą Bramę od strony zachodniej
Starego miasta). w XiX stuleciu w budowli swoją sie- symbolizują dążenia mieszczan do pokoju, wolności,
dzibę miała Szkoła Sztuk pięknych. w latach 70. tam- szczęścia i sławy. Z kolei te znajdujące się po stronie
tego wieku zniszczone posągi zastąpiono ceramiczny- wschodniej wyobrażają cnoty obywatelskie – zgodę,
mi kopiami. w 1945 r. budynek został uszkodzony, ale sprawiedliwość, pobożność i rozwagę.
udało się go odbudować w 1957 r. w latach 90. prze-
prowadzono kompleksową konserwację i częściową
rekonstrukcję fasady (odnowiono polichromie i złoce-
nia), a obiekt przekazano na potrzeby Stowarzyszenia
architektów polskich.
cecHY cHArAKterYStYcZNe
• dwukondygnacyjna Złota Brama w Gdańsku zo-
stała zbudowana na planie prostokąta.
• niemal identyczne dwupoziomowe fasady bra-
my – wschodnia i zachodnia – są bogato dekoro-
wane. przypominają trójprzęsłowy rzymski łuk
triumfalny. posiadają trzy przejścia: jedno w for-
mie łuku pełnego i dwa prostokątne. powyżej znaj-
dują się cztery ogromne okna przedzielone na osi
pionowej dekoracją w formie owocu granatu i wy-
datnej szyszki. całość ujęta jest oprawą złożoną Figury od strony wschodniej
z gzymsów i kolumn.
8 naSZa polSka. SkarBy narodowe