Page 2 - demo ksiazki
P. 2
1
KOCHANY POETO RUIN !
ozwól, że pisząc do ciebie zacznę od apologu , który mi opowiedzia‑
2
no nad Sa laminy zatoką.
3
PStary i ślepy harfiarz z wyspy Scio przyszedł nad brzegi Morza Egej‑
skiego, a usłyszawszy z wielkim hukiem łamiące się fale; myślał, że szum ów po‑
chodził od zgiełku ludzi, którzy się zbiegli pieśni rycerskich posłuchać. – Oparł
się więc na harfie i śpiewał pustemu morza brzegowi: a kiedy skończył, zadzi‑
wił się, że żadnego ludzkiego głosu, żadnego westchnienia, żadnego pieśń nie
zyskała oklasku. Rzucił więc harfę precz daleko od siebie, a te fale, które śpie‑
wak mniemał tłumem ludzkim, odniosły złote pieśni narzędzie i położyły mu
je przy stopach. I odszedł od harfy swojej smutny Greczyn nie wiedząc, że naj‑
piękniejszy rapsod nie w sercach ludzi, ale w głębi fal Egejskiego Morza utonął.
4
Kochany Irydionie! ta powiastka o falach i harfiarzu zastąpi wszelką do Bal‑
ladyny przemowę. Wychodzi na świat Balladyna z ariostycznym uśmiechem
5
na twarzy, obdarzona wnętrzną siłą urągania się z tłumu ludzkiego, z porząd‑
ku i z lądu, jakim się wszystko dzieje na świecie, z nieprzewidzianych owoców,
które wydają drzewa ręką ludzi szczepione. Niech naprawiacz wszelkiego bez‑
prawia Kirkor pada ofiarą swoich czystych zamiarów; niech Grabieć miłuje
kuchnią Kirkora; niechaj powietrzna Goplana kocha się w rumianym chło‑
6
pie, a sentymentalny Filon szuka umyślnie męczarni miłosnych i umarłej ko‑
chanki; niechaj tysiące anachronizmów przerazi śpiących w grobie historyków
i kronikarzy: a jeżeli to wszystko ma wnętrzną siłę żywota, jeżeli stworzyło się
w głowie poety podług praw boskich, jeżeli natchnienie nie było gorączką, ale
skutkiem tej dziwnej władzy, która szepce do ucha nigdy wprzód nie słyszane
wyrazy, a oczom pokazuje nigdy, we śnie nawet, nie widziane istoty; jeżeli in‑
stynkt poetyczny był lepszym od rozsądku, który nieraz tę lub ową rzecz po‑
poeta ruin – apostrofa do Zygmunta Krasińskiego, romantycznego poety, przyjaciela Sło‑
1
wackiego; nawiązanie do dramatu Krasińskiego pt. Irydion, którego akcja toczy się w sta‑
rożytnym Rzymie
apolog (gr. apólogos) – krótki utwór pisany prozą lub wierszem o charakterze dydaktycz‑
2
no‑moralizatorskim
Salamina – grecka wyspa
3
rapsod (gr.) – pieśń o charakterze pochwalnym, opiewająca znanego bohatera lub do‑
4
niosłe wydarzenie
ariostyczny – łączący powagę z komizmem, żartobliwy, ironiczny; nawiązanie do pisar‑
5
stwa włoskiego twórcy Ludovica Ariosta (1474‑1533)
kuchnią – tu: kuchnię; staropolska forma biernika tego wyrazu
6